Działalność nierejestrowana – na czym polega?
Z badania przeprowadzonego przez Maison & Partners wynika, że największą przeszkodą w prowadzeniu działalności gospodarczej w Polsce są wysokie podatki. Taką odpowiedź wskazało 60% respondentów. Kolejne pozycje zajęły koszty pracy i nadmiar obowiązków biurokratycznych, które wybrało odpowiednio 50 i 44% badanych. To czynniki, które powodują, że Polacy obawiają się założenia firmy. 30 kwietnia 2018 została wprowadzona działalność niezarejestrowana. Miało to być rozwiązanie dla osób, które chciałyby rozpocząć własną działalność, ale osiągają niewielkie zarobki. Zastanawiasz się, czy opłaca się założyć firmę jednoosobową? Nie zawsze musisz to robić. Rozwiązaniem Twoich problemów jest działalność nierejestrowana, czyli taka, która spełnia wszystkie lub część warunków uznawania jej za działalność gospodarczą, ale niski poziom przychodu powoduje, że się jej za nią nie uznaje.
Co to jest działalność nierejestrowana? To drobna działalność zarobkowa osób fizycznych. Nie musisz jej rejestrować w CEIDG, czyli mieć wpisu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Możliwe, że to, co robisz, spełnia warunki uznania za działalność gospodarczą. Prowadzisz ją w sposób zorganizowany i ciągły, we własnym imieniu i osiągasz zarobki, ale wpływy nie przekraczają określonego limitu przychodu. Jakiego?
Działalność nierejestrowana – do jakiej kwoty?
Opcja skorzystania z takiej formy zarobkowania nie jest ograniczona czasowo, tylko kwotowo. Jakie przychody może przynosić działalność bez rejestracji? Od 1 lipca 2023 roku miesięczne wpływy nie mogą przekroczyć 75% minimalnego wynagrodzenia w danym okresie. Wcześniej było to maksymalnie 50%.
Ile można zarobić bez działalności aktualnie? Od 1 lipca 2023 roku minimalne wynagrodzenie w Polsce wynosi 3600 zł brutto. Zatem 75% od tej kwoty wynosi 2700 zł i taki możesz aktualnie osiągnąć przychód bez rejestracji działalności. Pamiętaj, że najniższa pensja wzrośnie od początku 2024 roku, zatem wyższy będzie także limit.
Działalność nierejestrowana – dla kogo?
To niejedyne warunki, jakie trzeba spełnić. Kolejnym jest nieprowadzenie działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy. A co, jeśli firma była zawieszona? Jest to traktowane jakby działalność nie była wykonywana.
Od reguły 60 miesięcy obowiązuje wyjątek. Można ją wykonywać, jeśli była prowadzona pomiędzy 30 kwietnia 2013 roku a 29 kwietnia 2018 roku i:
- nie była wpisana do CEIDG pomiędzy 30 kwietnia 2017 roku a 29 kwietnia 2018 roku;
- wpis do CEIDG został wykreślony przed 30 kwietnia 2017 roku.
W praktyce chodzi o prowadzenie firmy za granicą. Jej wcześniejsze posiadanie nie wyklucza możliwości działalności niezarejestrowanej w Polsce.
Nierejestrowana działalność gospodarcza – czy możliwa w przypadku każdej branży?
Pod tym względem obowiązują ograniczenia. Wysokość przychodu nie ma znaczenia, jeśli chcesz prowadzić działalność, która wymaga zezwolenia, koncesji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej. W takim przypadku musisz zarejestrować firmę. Do przykładowych działalności, które tego wymagają, należą:
- sprzedaż alkoholu,
- organizowanie imprez turystycznych,
- wytwarzanie broni i obrót nią,
- usługi detektywistyczne,
- zbieranie odpadów,
- działalność energetyczna.
Czy bezrobotny może prowadzić działalność niezarejestrowaną?
Posiadanie statusu osoby bezrobotnej wymaga niewykonywania „innej pracy zarobkowej”. Zalicza się do niej pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, w tym: umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło lub umowy o pomocy przy zbiorach i nie tylko. Jeśli masz działalność niezarejestrowaną i zarobki opierasz na takich umowach, nie jesteś osobą bezrobotną. Wykonując na ich podstawie zlecenia, tracisz status bezrobotnego. Jeśli jednak działalność niezarejestrowana opiera się wyłącznie na umowach sprzedaży, możesz utrzymywać ten status.
Ewidencja działalności nierejestrowanej – czy musisz ją prowadzić?
To jeden z Twoich obowiązków. Musisz prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży. Do Twoich zadań należy również rozliczanie przychodów na zeznaniu rocznym. Masz prawo odliczania kosztów ich uzyskania. Ile wynosi podatek od działalności nierejestrowanej? Rozliczasz go według skali podatkowej, w której do 120 tys. zł dochodu obowiązuje 12% daniny.
Uwaga: w przypadku działalności niezarejestrowanej nie masz obowiązku wystawiania faktur, ale musisz to zrobić, jeśli żąda tego klient.
Czy działalność nierejestrowaną trzeba zgłaszać?
Zastanawiasz się, jak założyć działalność nierejestrowaną? Nie musisz nic robić. Do największych zalet takiej działalności należą brak konieczności zgłaszania do CEIDG, urzędu skarbowego i GUS. Z tytułu prowadzonej działalności nie musisz płacić składek na ubezpieczenie społeczne ani zdrowotne, zaliczek na podatek dochodowy, podatku VAT ani prowadzić skomplikowanej księgowości. Twoim obowiązkiem jest tylko uproszczona ewidencja sprzedaży.
Zatem gdzie zgłosić działalność nierejestrowaną? Nigdzie! Nie musisz powiadamiać o tym żadnego urzędu.
Czy działalność niezarejestrowana umożliwia założenie firmowego konta bankowego?
Żeby założyć taki rachunek, musisz mieć numer NIP i wpis w CEIDG. Dlatego konta dla firm są niedostępne dla prowadzących działalność niezarejestrowaną. Możesz korzystać z rachunku osobistego, ale lepszym rozwiązaniem jest założenie dodatkowego, które będzie wykorzystywane wyłącznie do prowadzonej działalności. Ułatwi Ci to podliczanie wyników, przeliczanie przychodów i kosztów. Kiedy jednak pojawi się konieczność rejestracji działalności, pamiętaj o możliwości założenia firmy przez bank. Jednocześnie dopełnisz wielu formalności jednocześnie. Założysz firmę, rachunek dla przedsiębiorstwa, skorzystasz z pomocy doradców i możliwe, że otrzymasz różne bonusy za skorzystanie z tej możliwości.
A czy bez założenia działalności masz szansę na kredyt dla firm? Niestety, ale i w tym przypadku pojawi się problem, gdyż nie spełnisz wymagań stawianych przez banki. Jeśli potrzebujesz zewnętrznego finansowania, spróbuj zaciągnąć zobowiązanie prywatnie. Ewentualnie skorzystaj z pożyczki pozabankowej.
Działalność niezarejestrowana a kasa fiskalna
Obowiązują te same zasady, co w przypadku działalności zarejestrowanej. Nie musisz korzystać z kasy fiskalnej, jeśli Twój obrót ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku 20 tys. zł. Nie ma to zastosowania, jeśli prowadzisz sprzedaż towarów lub usług objętych takim obowiązkiem. Należą do nich m.in. części do silników spalinowych, doradztwo podatkowe, usługi fryzjerskie i inne. Aby kasę przypisać do konkretnej firmy, potrzebujesz numeru NIP – złóż wniosek o jego wydanie.
Jak prowadzić działalność niezarejestrowaną?
Twoje obowiązki są ograniczone do minimum. W zasadzie możesz skupić się na zdobywaniu klientów. Nie musisz płacić zaliczek na podatek – rozliczysz się z przychodów dopiero w zeznaniu rocznym. Nie ponosisz kosztów składek ZUS. Jeśli klienci nie będą tego wymagać, nie musisz im wystawiać żadnych faktur. Pamiętaj jednak o prowadzeniu ewidencji sprzedaży.
A terminale płatnicze? Czy możesz je zapewnić klientom do regulowania płatności? Jeśli musisz ewidencjonować sprzedaż za pomocą kasy fiskalnej, to musisz również umożliwić zapłatę bez gotówki. Nie ma obowiązku, aby był to terminal. Wystarczy, np. zwykły przelew.
