Kluczowe informacje
SWIFT to globalna sieć komunikacji międzybankowej. System SWIFT nie wykonuje przelewów bezpośrednio, lecz przesyła zaszyfrowane informacje między bankami, co pozwala im realizować transakcje międzynarodowe. Obsługuje ponad 11 000 instytucji w ponad 200 krajach.
Przelew SWIFT stosuje się do przelewów zagranicznych poza UE lub w walutach innych niż euro, w przeciwieństwie do przelewów SEPA, które są ograniczone do euro i krajów UE/EOG.
Czas realizacji to 1–3 dni robocze, ale zależy od wielu czynników m.in. od strefy czasowej, liczby banków pośredniczących i dni roboczych w krajach nadawcy i odbiorcy. Istnieje możliwość przyspieszenia transakcji, ale za dodatkową opłatą.
Aby zrealizować przelew SWIFT, konieczne są dane takie jak IBAN, kod SWIFT, dane odbiorcy i wybór modelu kosztów (OUR, SHA, BEN). Błędne dane mogą spowodować opóźnienie lub odrzucenie przelewu.
Koszty mogą obejmować opłatę stałą, procent od kwoty oraz opłaty banków pośredniczących. Wariant kosztów (OUR, SHA, BEN) wpływa na to, ile środków otrzyma odbiorca.
SWIFT jest bezpieczny, ale wrażliwy na błędy użytkownika. System zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa i szyfrowania, jednak błędy w danych (np. literówki) lub niewłaściwy wybór opcji mogą prowadzić do kosztownych komplikacji.
Co to jest system SWIFT i jak działa?
Co to jest SWIFT? Jest to międzynarodowy system, który umożliwia wymianę informacji między instytucjami finansowymi na całym świecie. Skrót pochodzi od Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication. W skrócie: to globalna sieć służąca do przekazywania informacji o transakcjach między bankami.
Z systemu SWIFT korzystają banki, instytucje finansowe, a także klienci indywidualni. Co ważne, SWIFT nie realizuje samych przelewów, tylko przesyła informacje, które pozwalają bankom przeprowadzić transakcję. Gdy np. przelewasz pieniądze z Polski do Australii, bank przesyła odpowiedni komunikat przez sieć SWIFT do banku odbiorcy.
System SWIFT powstał w 1973 roku w Belgii, a dziś łączy ponad 11 000 instytucji finansowych z ponad 200 krajów. Codziennie przesyła się przez niego ponad 42 miliony komunikatów, co czyni go filarem współczesnych finansów. Większość przelewów międzynarodowych, niezależnie od waluty i kraju, odbywa się właśnie za jego pośrednictwem.
Do identyfikacji banków służy kod SWIFT (lub BIC) – unikalny ciąg znaków, który pełni funkcję adresu bankowego i zawiera dane o instytucji, kraju, lokalizacji i ewentualnie oddziale.
Przelew SWIFT – co to znaczy i kiedy go stosujemy?
Jeśli nie wysyłasz często przelewów zagranicznych, być może nie spotkałeś się jeszcze z tym określeniem. A więc co to znaczy SWIFT i kiedy się go używa? To po prostu przelew zagraniczny, który umożliwia transfer pieniędzy między kontami w wielu różnych krajach i walutach. To bardzo elastyczne rozwiązanie – w przeciwieństwie do przelewów SEPA, które działają wyłącznie w euro i tylko na terenie UE i kilku wybranych państw.
Przelewów SWIFT używa się w Polsce wtedy, gdy chce się wysłać środki poza Unię Europejską, np. do USA, Kanady czy Japonii, albo gdy przelew dotyczy innej waluty niż euro, jak dolar, funt brytyjski czy frank szwajcarski. Z tego typu przelewów korzystają często firmy prowadzące międzynarodową działalność, ale także osoby prywatne, np. opłacające studia za granicą czy wysyłające pieniądze rodzinie.
Do wykonania przelewu SWIFT potrzebujesz:
- numeru konta odbiorcy w formacie IBAN,
- kodu SWIFT (BIC) banku odbiorcy,
- oraz wskazania, kto pokrywa koszty przelewu (OUR – nadawca, BEN – odbiorca, SHA – po połowie).
Koszt przelewu SWIFT bywa wyższy niż krajowego – może sięgnąć nawet kilkudziesięciu złotych, w zależności od banku i typu przelewu. Pamiętaj, że oprócz prowizji Twojego banku mogą być doliczone także opłaty instytucji pośredniczących.
Jak długo idzie przelew SWIFT i od czego zależy czas?
Nie ma jednoznaczej odpowiedzi na pytanie ile idzie przelew SWIFT w praktyce. Standardowy czas realizacji przelewu SWIFT to 1–3 dni robocze, ale w zależności od innych czynników, może się on róznić.
Na czas przelewu SWIFT wpływa m.in.:
- kraj docelowy i jego strefa czasowa,
- liczba banków pośredniczących,
- godzina zlecenia przelewu,
- a także kalendarz świąt bankowych w krajach nadawcy i odbiorcy.
Jeśli zlecisz przelew późnym popołudniem lub w piątek, jego realizacja może ruszyć dopiero w kolejnym dniu roboczym. Co więcej, weekendy i święta nie są brane pod uwagę, a w niektórych krajach, np. muzułmańskich, dni wolne przypadają na inne dni niż w Polsce. Kolejna przeszkodą mogą być tak zwane święta bankowe.
Dostępna jest też opcja przyspieszona, czyli ekspresowy przelew SWIFT (np. typu D+0), który może dotrzeć do odbiorcy tego samego dnia. Oczywiście – im szybciej, tym drożej. Warto również sprawdzić, czy bank umożliwia śledzenie statusu przelewu SWIFT, co daje większą kontrolę nad całym procesem.
Jakie dane są potrzebne do wykonania przelewu SWIFT?
Przelew SWIFT to międzynarodowy przelew pieniężny realizowany w systemie międzybankowym, który umożliwia przekazywanie środków praktycznie do każdego kraju na świecie. Do jego wykonania nie wystarczy tylko numer konta, gdyż potrzebne są konkretne dane. Najważniejsze to numer IBAN odbiorcy, który identyfikuje rachunek w zagranicznym banku, oraz kod BIC/SWIFT banku, który wskazuje instytucję finansową odpowiedzialną za przyjęcie środków. W przypadku braku znajomości kodu SWIFT, system zwykle pozwala podać kraj, bank i jego oddział – dane te wystarczą, by dokończyć wniosek.
Drugim istotnym zestawem informacji są dane odbiorcy. Chodzi tu nie tylko o imię i nazwisko (lub nazwę firmy), ale też dokładny adres do korespondencji lub siedziby – najlepiej z kodem pocztowym i nazwą kraju. W wielu przypadkach brak tych danych skutkuje odrzuceniem przelewu przez bank pośredniczący lub bank odbiorcy. W formularzu przelewu pojawi się też miejsce na wybór waluty oraz kwoty, tytuł przelewu i ewentualnie dodatkowe instrukcje dla banków. Warto je wypełnić starannie, bo w przypadku jakichkolwiek niejasności, odzyskanie środków może być trudne i czasochłonne.
Nie zapomnij również o wskazaniu, kto pokrywa koszty przelewu – to kluczowy element w zlecaniu przelewu SWIFT. Masz do wyboru trzy warianty: SHA, OUR i BEN. W opcji SHA koszty dzielone są między nadawcę i odbiorcę. OUR oznacza, że wszystkie opłaty ponosi nadawca, a BEN – że koszty przejmuje odbiorca. Każda z opcji ma swoje zastosowanie i wpływa na ostateczną kwotę, która dotrze do odbiorcy. Wybierając odpowiedni model, warto upewnić się, że druga strona transakcji została o tym uprzedzona.
Ile kosztuje przelew SWIFT? Rodzaje opłat i prowizji
Koszty przelewów SWIFT bywają zaskakujące, dlatego warto je znać, zanim zlecisz operację. Masz trzy możliwości rozliczenia kosztów: OUR, SHA i BEN. W opcji OUR Ty płacisz wszystko, zarówno swoją prowizję, jak i koszty banków pośredniczących. Przy SHA dzielicie się kosztami z odbiorcą. W BEN całość płaci odbiorca, co oznacza, że do niego trafi pomniejszona kwota. Najczęściej spotyka się SHA, ale jeśli zależy Ci na pewnej kwocie u odbiorcy – lepiej wybrać OUR.
Naturalnie, stawka za przelew różni się w zależności od danego banku. Zwykle składa się z opłaty stałej (np. 20–50 zł) i prowizji procentowej – najczęściej to od 0,2% do 0,5% wartości transakcji. Im wyższa kwota przelewu, tym bardziej odczuwalna będzie ta różnica. Do tego mogą dojść koszty banków pośredniczących, na które nie masz wpływu – czasem kilkanaście, a czasem nawet kilkadziesiąt euro.
Na ostateczną kwotę wpływa też sposób zlecenia przelewu. Najtaniej będzie przez bankowość internetową, a drożej w oddziale albo przez telefon. Liczy się również waluta rachunku i przelewu – jeśli są różne, dolicz przewalutowanie. I jeszcze jedno: jeśli zależy Ci na czasie, przygotuj się na dopłatę. Pilny przelew (D+1) albo ekspresowy (D+0) może być znacznie droższy niż standardowy (D+3).
Przelew SWIFT dla firm i JDG – o czym trzeba pamiętać?
W przypadku działalności gospodarczych przelew zagraniczny to codzienność, zwłaszcza jeśli firma importuje towary, współpracuje z zagranicznymi kontrahentami lub działa na międzynarodowych rynkach. Nawet jeśli wiesz, co to jest przelew SWIFT, musisz pamiętać, że przelewy SWIFT dla firm i JDG rządzą się nieco innymi zasadami niż przelewy prywatne. Podstawowa różnica to obowiązki księgowe – każda transakcja musi być poprawnie zaksięgowana, a do przelewu często trzeba dołączyć dokumentację (np. fakturę). Z perspektywy banku liczy się także to, czy zlecenie wychodzi z konta firmowego – wówczas system może wymagać dodatkowej autoryzacji.
Warto też wiedzieć, że konto firmowe zwykle podlega innym taryfom niż konto osobiste. Przelew SWIFT wykonany z rachunku przedsiębiorcy może być droższy, a jego rozliczenie bardziej złożone, zwłaszcza jeśli chodzi o prowizje banków pośredniczących. Dlatego ważne jest dokładne zapoznanie się z regulaminem banku oraz Taryfą Opłat i Prowizji, a także zasięgnięcie opinii księgowej. W praktyce wiele firm korzysta z opcji SHA, dzieląc koszty z kontrahentem, ale w przypadku większych transakcji opcja OUR bywa bardziej opłacalna, szczególnie gdy zależy nam na czasie i pewności co do wysokości kwoty, jaka dotrze do odbiorcy.
Z punktu widzenia rozliczeń, przelew SWIFT to również obowiązek prawidłowego ujęcia operacji w księgach. W zależności od waluty i kraju docelowego może być konieczne zastosowanie przelicznika kursu z dnia zaksięgowania, uwzględnienie opłat jako kosztów działalności, a także przygotowanie dokumentacji do kontroli skarbowej. Jeśli jesteś jednoosobową działalnością (JDG), nie zapominaj o tym, że mimo uproszczonej księgowości, musisz dbać o zgodność przelewów z profilem działalności.
Przelew zagraniczny a SWIFT i inne rozwiązania
Wbrew pozorom przelew zagraniczny to nie zawsze to samo co SWIFT. Tak naprawdę istnieje kilka sposobów na wysłanie pieniędzy za granicę, a każdy z nich działa trochę inaczej i sprawdza się w innych sytuacjach. Wybór metody może wpłynąć na czas realizacji, prowizje, a nawet na to, czy pieniądze dotrą bez problemu. Systemy i platformy dostępne obecnie to m.in.:
- SWIFT – sieć globalna obsługująca większość banków na świecie. Sprawdzi się przy przelewach w mniej popularnych walutach i do krajów poza UE. Jest jednak wolniejszy i zwykle droższy.
- SEPA – przelew w euro między krajami UE i EOG. Szybszy i tańszy niż SWIFT, ale ograniczony do określonych warunków (np. tylko waluta euro).
- Wise (dawniej TransferWise) – fintech, który korzysta z lokalnych kont bankowych w różnych krajach, by obniżyć koszty transferu. Zazwyczaj szybki i bardzo opłacalny.
- Revolut – platforma finansowa, a nie bankowy system przelewów. Pozwala przesyłać pieniądze między użytkownikami aplikacji, także międzynarodowo. Dobry wybór dla mniejszych kwot.
- PayPal – również platforma, która działa w modelu kont internetowych. Pozwala przesyłać środki szybko, ale koszty przewalutowania i prowizje bywają wysokie.
Jeśli przesyłasz euro w obrębie UE, najczęściej najlepszym wyborem będzie SEPA. Gdy zależy Ci na niskich kosztach i czasie – Wise. A SWIFT zostaje wtedy, gdy inne opcje nie wchodzą w grę, np. przy przelewach do Azji, Ameryki Południowej czy Afryki.
Czy przelew SWIFT jest bezpieczny?
SWIFT to jeden z najstarszych i najczęściej używanych systemów do przesyłania pieniędzy za granicę. Korzystają z niego tysiące banków na całym świecie i działa on jak pośrednik przesyłający zaszyfrowane informacje między instytucjami finansowymi. Sam system jest bezpieczny – wiadomości są silnie szyfrowane, a każdy bank podlega ścisłym regulacjom. Problem pojawia się jednak wtedy, gdy człowiek popełni błąd, np. wpisze nieprawidłowy numer konta odbiorcy, złą nazwę banku lub zrobi literówkę w nazwisku. SWIFT nie weryfikuje poprawności danych tak, jak robi to np. system BLIK czy przelewy natychmiastowe w Polsce.
Co istotne, każdy przelew SWIFT ma swój unikalny identyfikator (tzw. trace ID), który pozwala bankowi sprawdzić, na jakim etapie znajduje się transakcja. Możesz więc poprosić swój bank o „tracing”, jeśli masz podejrzenie, że pieniądze się gdzieś „zawiesiły”.
W praktyce rzadko dochodzi do kradzieży czy włamań, bowiem większość błędów to efekt źle wpisanych danych lub problemów po stronie banku pośredniczącego. Dlatego warto zawsze dwa razy sprawdzić każdy szczegół, bo cofnięcie błędnego przelewu międzynarodowego to nie bułka z masłem i może zająć nawet kilka tygodni.
Najczęstsze problemy z przelewami SWIFT – jak je rozwiązać?
Choć SWIFT uchodzi za bezpieczny i stabilny system, to nie znaczy, że wszystko pójdzie zawsze gładko. W praktyce użytkownicy często zgłaszają kilka typowych problemów. Po pierwsze – zaginięcie przelewu, czyli sytuacja, w której pieniądze znikają z konta nadawcy, ale nie pojawiają się u odbiorcy nawet po kilku dniach. Najczęściej to efekt opóźnień u banków pośredniczących, które są zaangażowane w transakcję. W takich przypadkach warto zgłosić się do swojego banku z prośbą o tzw. trace, który pomoże namierzyć przelew.
Inny częsty kłopot to błędy w danych, np. numer IBAN z literówką albo zły kod BIC/SWIFT banku odbiorcy. Taka pomyłka może skutkować odrzuceniem przelewu lub przekierowaniem go na inne konto, co już brzmi jak niezły dramat. Czasem problemem jest brak środków na koncie odbiorcy, przez co bank go nie księguje. Jeszcze inna sytuacja to udział banku pośredniczącego, który pobiera dodatkowe opłaty lub po prostu zatrzymuje środki na dłużej z przyczyn formalnych.
Co możesz zrobić w każdej z tych sytuacji? Po pierwsze, nie panikować. Po drugie, natychmiast zgłosić problem swojemu bankowi, najlepiej z jak największą liczbą szczegółów. W przypadku błędu w danych może być możliwe cofnięcie lub korekta transakcji, choć zwykle zajmuje to od kilku do kilkunastu dni. A jeśli przelew wisi gdzieś w próżni, trace pomoże go wyśledzić.
Czy przelew SWIFT jest bezpieczny?
Okazuje się, że przelewy SWIFT należą do jednych z najbezpieczniejszych sposobów przesyłania pieniędzy między krajami. Sieć SWIFT, czyli Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication, została zaprojektowana właśnie po to, by zapewnić możliwie najwyższy poziom bezpieczeństwa w międzynarodowej wymianie finansowej. Każda wiadomość przesyłana w tym systemie przechodzi przez szyfrowane kanały i jest opatrzona unikalnym kodem identyfikacyjnym, co minimalizuje ryzyko przejęcia lub zmanipulowania danych przez osoby trzecie.
Dodatkowo cały system podlega ścisłym międzynarodowym regulacjom i cyklicznym audytom bezpieczeństwa. SWIFT korzysta ze standardów takich jak ISO 20022, który określa jednolite zasady przekazywania informacji finansowych. Dzięki temu banki z Polski i innych krajów mogą bez problemu się komunikować, zachowując przy tym spójność i bezpieczeństwo danych.
Warto jednak zaznaczyć, że nawet najlepszy system nie chroni w pełni przed błędami użytkowników czy złośliwym działaniem cyberprzestępców. Mimo że sam transfer w systemie SWIFT jest bardzo bezpieczny, zagrożeniem mogą być np. fałszywe wiadomości e-mail podszywające się pod bank (phishing) albo oszustwa z wykorzystaniem podmienionych numerów kont. Dlatego przed wykonaniem przelewu warto dokładnie sprawdzić dane odbiorcy, zwłaszcza jeśli przesyłasz środki za granicę po raz pierwszy.
Możliwe błędy i pułapki przy przelewach SWIFT
Przy przelewach SWIFT łatwo popełnić błędy, które mogą znacząco utrudnić lub opóźnić realizację transakcji. Na przykład literówka w numerze IBAN to jedna z najczęstszych przyczyn odrzucenia przelewu przez bank – system automatycznie blokuje operację, jeśli numer konta nie jest zgodny z wymaganym formatem.
Równie ważny jest kod SWIFT, który identyfikuje konkretny bank odbiorcy na świecie. Brak tego kodu lub jego błędne wpisanie powoduje, że przelew może nie dotrzeć na czas, a czasami nawet utknąć w systemie na dłużej, co może generować dodatkowe koszty i nerwy. Warto więc poświęcić chwilę, aby dokładnie sprawdzić te dane przed wysłaniem przelewu.
Inną pułapką jest wybór typu kosztów przelewu oraz kwestia waluty – tutaj warto zwrócić uwagę na kilka rzeczy:
- typ kosztów (OUR, SHA, BEN) – niewłaściwy wybór może spowodować, że odbiorca dostanie mniej pieniędzy, bo opłaty zostaną potrącone z kwoty przelewu.
- dopasowanie waluty przelewu do rachunku odbiorcy – jeśli się nie zgadza, bank dokona automatycznego przewalutowania, często po mniej korzystnym kursie.
- konsekwencje przewalutowania – może to oznaczać dla nadawcy straty finansowe, których da się uniknąć, wybierając odpowiednią walutę.
Dobrze jest więc zweryfikować te elementy, by uniknąć niepotrzebnych komplikacji i kosztów.
