Kluczowe informacje
Spirala zadłużenia to sytuacja, w której długi narastają, ponieważ osoba zaciąga kolejne zobowiązania na spłatę wcześniejszych, co prowadzi do utraty płynności finansowej.
Aby uniknąć spirali długów, należy kontrolować wydatki, unikać niepotrzebnych zobowiązań i zadbać, by wysokość rat nie przekraczała 25-33% dochodu.
Jednym z możliwych rozwiązań mogących pomóc w walce z długami jest konsolidacja.
Niespłacanie długów w terminie prowadzi do wpisu do rejestrów dłużników, działań windykacyjnych, spraw sądowych, a nawet egzekucji komorniczej.
Czym jest spirala zadłużenia?
Spirala długów jest sytuacją, w której sytuacja finansowa osoby zadłużonej cały czas się pogarsza i nie ma ona możliwości spłacania swoich zobowiązań terminowo. Najczęstszą przyczyną takiego stanu jest zaciąganie kolejnych zobowiązań na spłatę tych aktualnych. Każda pożyczka wiąże się jednak z dodatkowymi, często wysokimi kosztami, co znacznie utrudnia zgromadzenie odpowiedniej wysokości środków. W efekcie zadłużenie ciągle wzrasta, a dłużnik ma coraz mniejsze szanse na spłatę wszystkich zobowiązań.
Pętla zadłużenia powoduje utratę płynności finansowej. W niektórych przypadkach wysokość rat może nawet przekraczać uzyskiwane dochody. Doprowadzenie do takiej sytuacji może być spowodowane zaciąganiem nie tylko kredytów i pożyczek, ale również dokonywaniem zakupów na raty czy wykorzystaniem płatności odroczonych. Problem narasta wtedy, gdy obok codziennych wydatków pojawiają się nowe i niespodziewane, np. naprawa samochodu, wymiana pralki czy wizyty u weterynarza.
Jak uniknąć spirali zadłużenia?
Jeśli zastanawiasz się, jak się ustrzec przed spiralą zadłużenia, przede wszystkim zadbaj o kontrolę swoich wydatków. Nie wydawaj więcej pieniędzy, niż masz. Planuj każdy wydatek i nie wydawaj pieniędzy na to, co jest Ci niepotrzebne. Aby uniknąć spirali zadłużenia należy przestać zaciągać zobowiązania. Im więcej ich masz, tym utrzymanie płynności finansowej jest trudniejsze. Szacuje się, że wysokość rat nie powinna przekraczać ⅓, a nawet ¼ dochodu. Pamiętaj, że zawsze powinieneś mieć chociaż niewielką poduszkę finansową, która może uchronić Cię przez spiralą zadłużenia w przypadku pojawienia się nieprzewidzianych wydatków.
Zauważasz, że spłacanie zobowiązań jest dla Ciebie coraz trudniejsze? Ogranicz niepotrzebne koszty i skup się na swoich aktualnych zobowiązaniach. Jednym z najskuteczniejszych sposobów na uniknięcie oraz wyjście ze spirali finansowej jest nadpłacanie rat, jeśli masz ku temu sposobność. Dzięki temu szybciej pozbędziesz się zobowiązań i unormujesz swoją sytuację finansową.
Planowanie budżetu domowego jako podstawa stabilizacji finansowej
Niezależnie od tego, czy spłacasz udaje Ci się spłaca zobowiązania w terminie, czy też nie – planowanie budżetu domowego pomoże Ci osiągnąć płynność finansową. Zacznij od spisania swoich wszystkich przychodów oraz podstawowych wydatków, takich jak jedzenie, rachunki, czynsz, kredyt czy paliwo. Po odjęciu tych wydatków zobaczysz, ile pieniędzy zostaje Ci każdego miesiąca.
Większość pozostałej kwoty przeznacz na swoje długi lub nadpłatę aktualnych zobowiązań. Nie zapomnij odłożyć części pieniędzy na czarną godzinę. Takie środki okażą się się pomocne, gdy któregoś miesiąca zarobisz mniej lub zaskoczą Cię dodatkowe, nieplanowane wydatki. Jeśli po obliczeniu wszystkich wydatków zauważyłeś, że łączna kwota zobowiązań przewyższa Twoje możliwości finansowe, postaraj się rozłożyć je na raty lub poszukaj dodatkowego źródła dochodu, a jeśli masz taką możliwość, zostawaj w pracy na płatne nadgodziny.
Konsolidacja kredytów lub pożyczek
Konsolidacja kredytów i pożyczek to rozwiązanie przeznaczone dla osób posiadających przynajmniej kilka zobowiązań w bankach czy instytucjach pozabankowych. Na czym to polega? Podmiot udzielający kredytu konsolidacyjnego spłaca Twoje obecne zobowiązania. Tobie pozostaje do spłaty jeszcze wspomniany kredyt konsolidacyjny. Jest on jednak zwykle tańszy, wygodniejszy do spłaty i rozkładany na większą ilość rat, co ułatwia spłatę oraz zapewnia większą swobodę finansową.
Kredyty konsolidacyjne znajdują się wyłącznie w ofertach banków. Pożyczek konsolidacyjnych udzielają także instytucje pozabankowe. To, jakie zobowiązania będziesz mógł skonsolidować zależy od indywidualnych decyzji każdej instytucji.
Pułapki konsumpcjonizmu a spirala zadłużenia
Promocje i łatwe kredyty często skłaniają do zakupów ponad możliwości. Zakupy na raty zwiększają miesięczne obciążenia budżetu. Reklamy wykorzystują emocje, co prowadzi do podejmowania nieracjonalnych decyzji finansowych. Ważne jest ograniczanie wydatków na rzeczy zbędne i porównywanie kosztów przed zakupem. Jeśli masz skłonność do zbyt pochopnych decyzji zakupowych, warto pracować na swoimi nawykami w tym zakresie. Przed wydaniem nawet niewielkiej kwoty na rzecz, która nie jest Ci niezbędna, zastanów się czy rzeczywiście jest ona warta zakupu. Przy większych wydatkach, warto zaczekać nawet kilka dni przed podjęciem ostatecznej decyzji. Agresywne reklamy, promocje typu „tylko dziś”, wszechobecny marketing – to wszystko może skłaniać do obciążania swojego budżetu kolejnymi niepotrzebnymi wydatkami, w tym związanymi z wzięciem kredytu, pożyczki, czy skorzystaniem z oferty ratalnej.
Spirala zadłużenia i jej konsekwencje
Nie każdy zadłużony zdaje sobie sprawę z tego, że jest coraz bliżej spirali zadłużenia. Dłużnicy często posiadają mylne wrażenie, że panują nad swoją sytuacją i spłacą wszystkie zobowiązania w terminie. Nawet jeśli z początku im się to udaje, prędzej czy później dopada ich spirala kredytowa, która generuje bardzo wysokie, lecz niepotrzebne koszty.
W konsekwencji dłużnik musi nie tylko spłacić wszystkie zobowiązania wraz z odsetkami, ale dodatkowo może narazić się na postępowanie windykacyjne, sprawy sądowe, a nawet i egzekucje komornicze. Opóźnienie w spłacie zobowiązania powoduje również wpis do baz dłużników, takich jak BIK i KRD. W konsekwencji osoba zadłużona nie może zaciągać nowych zobowiązań, bowiem posiada negatywną historię kredytową.
Posiadając długi należy więc rozważnie planować budżet domowy oraz poszukać dodatkowych źródeł pieniędzy, bowiem tylko w ten sposób można sprawnie je spłacić i uniknąć poważnych konsekwencji.
Upadłość konsumencka
Ostateczność, która pozwala na umorzenie części długów, to upadłość konsumencka. Jej proces jest skomplikowany i wiąże się z utratą części majątku. Jest to rozwiązanie przeznaczone dla osób w sytuacji bez wyjścia, gdy brak środków i majątku uniemożliwia regulowanie zobowiązań wobec wierzycieli. Spirala zadłużenia może doprowadzić dłużnika do sytuacji, w której upadłość jest jedynym wyjściem dającym szansę na wyjście na prostą. Należy jednak pamiętać, że nie może jej ogłosić osoba, która doprowadziła do zadłużenia umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, np. wzięła nadmierną liczbę kredytów, wiedząc, że ich nie spłaci. W ramach postępowania majątek dłużnika może zostać zlicytowany na poczet spłaty wierzycieli, dlatego to rozwiązanie powinno być traktowane jako ostateczność.
