Urząd Skarbowy a kontrola osoby prywatnej. Jak wygląda w praktyce?

Kontrola podatkowa osoby fizycznej zawsze wzbudza ogromne emocje. Słyszy się o niej rzadziej niż o sprawdzaniu rozliczeń przedsiębiorców, ale nad tymi ostatnimi często czuwają księgowi czy doradcy podatkowi. Efektem tego jest znacznie większy stres – nawet jeśli wiesz, że nie ukrywasz żadnych nieprawidłowości (przynajmniej świadomie). Czy Urząd Skarbowy może sprawdzić konto prywatne, jak przebiega tego typu kontrola, co ją wywołuje i jak mają się do tego donosy „osób życzliwych”? W tym artykule znajdziesz kompleksowe odpowiedzi na wszystkie te pytania, a także wiele innych cennych informacji, które mogą zainteresować każdego podatnika. 

Jak działa Urząd Skarbowy? Kontrola osoby prywatnej – czy to możliwe?

Nie brak osób zastanawiających się, czy i kiedy Urząd Skarbowy może sprawdzić konto osobiste. Kwestia ta jest regulowana przez art. 281. Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa. Zgodnie z nim organy podatkowe pierwszej instancji mogą przeprowadzać kontrole:

• podatników (osób prywatnych), 
• płatników, 
• inkasentów, 
• następców prawnych. 

Jako organy prawne pierwszej instancji, rozumiane są tu natomiast osoby zajmujące poniższe stanowiska: 

• naczelnik urzędu skarbowego, 
• naczelnik urzędu celno-skarbowego, 
• wójt, burmistrz/prezydent miasta, starosta albo marszałek województwa, 
• dyrektor izby administracji skarbowej (w tym przypadku podstawę stanowią odrębne przepisy), 
• Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). 

W praktyce zatem kontrola Urzędu Skarbowego w przypadku osoby fizycznej jest jak najbardziej możliwa. Co natomiast istotne, jest ona podejmowana z urzędu. Oznacza to, że przeprowadzenie jej wynika z podejrzeń skarbówki o naruszeniu przez podatnika przepisów podatkowych. Gdy do tego dojdzie, to urząd wyznacza osobę odpowiedzialną za przeprowadzenie niezbędnych czynności. Ich celem jest z kolei sprawdzenie, czy osoba sprawdzana prawidłowo wywiązuje się z przepisów prawa podatkowego. 

Jakie znaczenie w praktyce ma dla podatnika to, że decyzja o kontroli podejmowana jest przez sam Urząd Skarbowy? Donos od „życzliwego” sąsiada, wskazania nieprzychylnych Ci osób czy inne sytuacje kontrowersyjne nie obligują fiskusa do podejmowania żadnych działań. Wbrew powszechnym obawom nie ma możliwości „nasłania” na kogoś skarbówki. Możliwe natomiast jest wskazanie urzędnikom działań, które mogą świadczyć o potencjalnym nieprzestrzeganiu obowiązujących przepisów. Ostateczne podjęcie decyzji o ewentualnej kontroli należy jednak do samego urzędu.  

Jakie informacje banki udostępniają skarbówce? 

Kiedy Urząd Skarbowy sprawdza przelewy? Już na wstępie warto podkreślić, że skarbówka nie ma dostępu do Twojego konta bankowego cały czas. Nie jest tak, że dowolny urzędnik może w każdym momencie otworzyć na Twój profil podatnika i zobaczyć, co dzieje się na przypisanym do niego koncie. W tej perspektywie można powiedzieć, że Twoje transakcje nie są kontrolowane. 

Co jednak istotne, skarbówka ma możliwość otrzymania szeregu informacji na temat Twoich transakcji od banku, w którym masz rachunek. Przed zmianą przepisów 1 lipca 2022 roku taka kontrola konta wymagała wcześniejszego wszczęcia postępowania podatkowego. Następnie dopiero skarbówka mogła ubiegać się o udostępnienie pożądanych danych. Aktualnie – po odmowie udostępnienia danych przez podatnika lub zignorowaniu takiej prośby – naczelnik urzędu skarbowego może po prostu zlecić udostępnienie odpowiednich informacji bankowi. 

Instytucje finansowe są zobowiązanie w odpowiedzi na wniosek fiskusa przekazać urzędnikom informacje dotyczące podatnika, dotyczących m.in. jego: 

• stanu konta bankowego, 
• oszczędności,
• ilości prowadzonych rachunków w danej instytucji, 
• historii rachunku i przeprowadzanych transakcji, 
• odbieranych przelewów i innych wpłat, 
• pełnomocnictw,
• akcji i obligacji, 
• wydatków.

Co ważne, skarbówka uzyskuje dostęp wyłącznie do podanych informacji, a nie do samego rachunku. W praktyce nie ma więc możliwości, by urzędnik mógł fizycznie „obsługiwać” konto podatnika czy wprowadzać na nim zmiany. W tej perspektywie środki podlegają pełnej ochronie i pozostają bezpieczne. 

Ile lat wstecz sięga fiskus podczas kontroli skarbowej osoby fizycznej?

Ile czasu na podjęcie działań mają urzędnicy? Kontrola osoby prywatnej może dotyczyć ostatnich pięciu lat. Czas ten liczony jest od końca roku, w którym powstał konkretny obowiązek podatkowy. Wszystkie wcześniejsze transakcje czy działania nie mogą być objęte taką weryfikacją. Nie są zatem z ich tytułu wyciągane konsekwencje podczas przeprowadzanej kontroli. 

Co ważne, dotyczy to wszelkich działań związanych z rozliczeniami podatkowymi. Ile czasu ma Urząd Skarbowy na kontrolę zakupu mieszkania? Dokładnie tyle samo, co w przypadku rozliczenia darowizny, pożyczki prywatnej czy sprzedaży produktów w internecie. Zawsze jest to wspomniane 5 lat i od tej reguły nie ma wyjątków.

Jak wygląda kontrola skarbowa osoby prywatnej? Przebieg krok po kroku

Zastanawiasz się, jak wygląda kontrola skarbowa? To cenna wiedza, pozwalająca się na taką okoliczność odpowiednio przygotować. Poznanie całego procesu ułatwia też zachowanie spokoju w tej stresującej sytuacji. Właśnie dlatego poniżej opisaliśmy go krok po kroku, skupiając się na zagadnieniach szczególnie istotnych z perspektywy podatnika. 

1. Zawiadomienie o kontroli

Kwestię też opisywaliśmy już wcześniej. Warto podkreślić jedynie, że w większości przypadków kontrolę poprzedza zawiadomienie, którego lepiej nie ignorować. Wizyty urzędników możesz spodziewać się w przedziale od 7 do 30 dni od chwili otrzymania dokumentu. 

2. Wszczęcie kontroli urzędu skarbowego wobec osoby prywatnej

Pojawienie się kontroli w miejscu zamieszkania zawsze wywołuje ogromne emocje. Właśnie dlatego w takiej sytuacji – zaraz po otrzymaniu zawiadomienia – warto rozważyć konsultację z doradcą podatkowym lub księgową. Nie jest to natomiast obowiązek. 

Kontrolę możesz przyjąć samemu lub (np. na wypadek nieobecności) wyznaczyć w tym celu swojego pełnomocnika. Urzędnicy powinni okazać legitymację służbową oraz przekazać imienne upoważnienie. Zgodnie z przepisami musi ono zawierać m.in.: 

• określenie zakresu kontroli, 
• pouczenie o prawach i obowiązkach osoby kontrolowanej. 

Uważnie zapoznaj się z tym dokumentem, bo to od niego w głównej mierze zależy, jak będzie wyglądać kontrola. Jeśli upoważnienie nie zawiera dwóch wspomnianych elementów, to zgodnie z art. 283. Ordynacji podatkowej, nie ma podstaw do przeprowadzenia kontroli. Pamiętaj ponadto, że nie może ona wykraczać poza zakres wskazany w dokumencie. 

3. Realizacja kontroli skarbowej osoby fizycznej

Czynności kontrolne najczęściej odbywają się w obecności osoby kontrolowanej lub jego pełnomocnika. Jeśli jednak chcesz, możesz tego uniknąć – jest to jednak wyłącznie prawo, a nie obowiązek. Wystarczy, że złożysz pisemną rezygnację z prawa do uczestnictwa. 

Osoby przeprowadzające kontrolę mają prawo – w zakresie określonym w przekazanym Ci upoważnieniu – do: 

• wstępu na grunt, 
• wstępu do budynku, 
• wstępu do lokali i pomieszczeń, 
• wstępu do mieszkania. 

Oględziny i przeszukanie lokalu może zostać przeprowadzone wyłącznie za zgodą podatnika. Wyjątkiem jest wyłącznie sytuacja, w której zgoda na takie działania została wydana przez prokuratora rejonowego. 

Przebieg kontroli powinien zostać udokumentowany przez kontrolujących w stosownym protokole. W zależności od charakteru przeprowadzanych działań, ich wykonawcy mogą m.in.: 

• żądać udostępnienia dokumentów, ksiąg i akt, 
• żądać przeprowadzenia spisu z natury, 
• żądać okazania majątku, 
• przesłuchać zarówno kontrolowanego, jak i świadków i inne osoby, 
• zabezpieczać dowody, 
• zasięgać opinii biegłych, 
• legitymować osoby, 
• filmować, fotografować, nagrywać dźwięk i używać innych nośników informacji utrwalających dowody. 

Na Tobie, jako osobie kontrolowanej, spoczywa szereg obowiązków, np.: 

• umożliwienie przeprowadzenia kontroli, 
• zapewnienie osobom kontrolującym warunków do pracy, 
• udzielenie w wyznaczonym terminie wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli.

Warto podkreślić, że utrudnianie kontroli nie jest wskazane i lepiej podczas tego procesu zachować zimną krew. Kontrolerzy w przypadku uniemożliwienia im przeprowadzenia czynności kontrolnych mają prawo wezwać pomoc w postaci straży miejskiej i gminnej, Straży Granicznej czy Policji. Zwykle prowadzi to do wydłużenia procesu.

4. Zakończenie kontroli podatkowej osoby fizycznej

Długość kontroli regulują zapisy widniejące na upoważnieniu. Co do zasady natomiast proces ten nie powinien trwać dłużej, niż jest to konieczne. Każdy dowód zebrany po upływie terminu z upoważnienia nie może natomiast stanowić już dowodu w postępowaniu podatkowym. Warunkowo czas wskazany w dokumentacji może jednak zostać przedłużony przez urzędnika, gdy ten uzna to za konieczne. Taka decyzja musi mieć formę pisemną. 

Po zakończeniu czynności urzędników otrzymasz protokół z przeprowadzonej kontroli. Zależnie od Twojej decyzji możesz wtedy: 

• przyjąć go, akceptując ustalenia kontroli, 
• zaskarżyć ustalenia kontroli oraz przedstawić wyjaśnienia.

Jeśli zdecydujesz się na drugie rozwiązanie, to od daty przeprowadzenia kontroli masz 14 dni na złożenie zaskarżenia. Następnie osoby, które dokonały kontroli, mają kolejne 2 tygodnie kalendarzowe na rozpatrzenie Twojego zaskarżenia. 

Gdy kontrola podatkowa nie wykaże żadnych nieprawidłowości, po otrzymaniu protokołu i zaakceptowaniu go proces dobiega końca. Może zdarzyć się też tak, że skarbówka ujawni nieścisłości, które możesz usunąć poprzez złożenie odpowiedniej deklaracji lub wymaganych korekt. Dzięki temu nie będzie podstaw do wszczęcia postępowania. 

5. Pokontrolne postępowanie podatkowe

Jeśli nieścisłości będą poważne lub nie zdecydujesz się na ich bieżące usunięcie, organ podatkowy może wszcząć wobec Ciebie postępowanie podatkowe. Decyzja o takim scenariuszu musi zapaść nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia zakończenia kontroli. 

Postępowanie podatkowe ma dwa główne założenia: 

• ustalenie wymiaru podatku, 
• wyjaśnienie wszelkich niezgodności. 

Pierwszym etapem jest postępowanie wyjaśniające. W jego ramach ustalany jest stan faktyczny oraz zbierany materiał dowodowy. Następnie urzędnicy określają obowiązek podatkowy i wydają decyzję dotyczącą faktycznego zobowiązania. Na samym końcu, po otrzymaniu decyzji, kolejny raz masz prawo złożyć od niej odwołanie. Masz na to 14 dni od chwili dostarczenia Ci dokumentów.

6. Postępowanie karno-skarbowe

Postępowanie karno-skarbowe to scenariusz najgorszy dla podatnika. Zakłada on ujawnienie nieprawidłowości będących podstawą do jego wszczęcia. Może być to np. podejrzenie popełnienia wykroczenia lub przestępstwa podatkowego. W tym przypadku musisz liczyć się z dalszym rozwojem sprawy i działaniami odpowiednich organów karno-skarbowych, dążących do ustalenia przebiegu zdarzeń, udowodnienia ich i odpowiedniego rozliczenia z nich.

Kiedy Urząd Skarbowy sprawdza przelewy? Powody przeprowadzenia kontroli skarbowej osoby fizycznej

Zanim przejdziemy do omówienia, jak wygląda kontrola skarbowa krok po kroku, przeanalizujmy, kiedy do niej właściwie dochody. Okoliczności wszczęcia przez skarbówkę takiego działania nie są oczywiście przypadkowe. Powody bywają bardzo zróżnicowane, a niemalże każdy przypadek jest inny i rozpatrywać go należy indywidualnie. Najczęściej natomiast urzędnik podejmuje decyzję o dokładniejszym sprawdzeniu podatnika, gdy zachodzi podejrzenie, że może on: 

• bez odpowiednich podstaw korzystać z odliczeń i ulg podatkowych, 
• pracować bez zgłoszenia prowadzenia działalności gospodarczej (”na czarno”), 
• nie odprowadzać należnego podatku od sprzedaży na portalach aukcyjnych (np. Vinted, OLX czy Allegro), 
• zaniżać wartość przeprowadzonych transakcji, dopuszczając się nieprawidłowości przy rozliczaniu podatku PCC, 
• wynajmować swoje mieszkania i nie odprowadzać podatku z tytułu najmu, 
• ukrywać swoje dochody, 
• nie rozliczać się (lub nieprawidłowo rozliczać) z darowizn i pożyczek prywatnych. 

Warto podkreślić, że nie każda nieprawidłowość przekłada się na natychmiastową kontrolę fiskusa. Nie zawsze działa to tak, że zaraz po popełnieniu błędu podatkowego zapukają do Twoich drzwi urzędnicy z kontrolą. To wręcz mało prawdopodobny scenariusz. Niewykluczone natomiast, że w ciągu kolejnych pięciu lat ktoś jednak dopatrzy się nieprawidłowości. Lepiej więc od razu zwrócić na te kwestie szczególną uwagę. 

Kontrola podatkowa osoby fizycznej – w jaki sposób fiskus wybiera, kogo sprawdzić? 

Jak typowane są osoby, które następnie kontroluje Urząd Skarbowy? Donos, analiza profilu płatnika oraz Twoje działania przeprowadzane na koncie bankowym mają ogromne znaczenie. Nie zawsze urzędnicy są w stanie samodzielnie dostrzec zaistnienie powodów, jakie zostały opisane wcześniej. Często natomiast idą one w parze lub są wynikiem pobocznych działań wskazujących na konkretnego podatnika. Poniżej przyjrzeliśmy się wszystkim trzem scenariuszom, które mogą prowadzić do kontroli skarbowej osoby fizycznej. 

Szczegółowa analiza Twojego profilu przez urzędników

Na podstawie licznych danych podatkowych Urząd Skarbowy jest w stanie określić pewnego rodzaju profil podatnika. Jest to zbiór charakterystycznych cech oraz informacji wynikających ze składanych przez niego dokumentów, rozliczeń i rozmaitych zachowań finansowych. Gdy jednak podczas analizy różnych danych urzędnicy dopatrzą się nieprawidłowości, wyróżniających się anomalii lub nabiorą podejrzeń z innego powodu, mogą zechcieć przeprowadzić szczegółową kontrolę. 

Powodem skrupulatnego sprawdzenia danego podatnika może być analiza bazująca np. na: 

• składanych dotychczas dokumentach (np. deklaracjach PIT), 
• danych pochodzących z wewnętrznych systemów informatycznych (np. STIR), 
• informacji przekazywanych przez rozmaite podmioty zewnętrzne (np. banki, komorników, notariuszy czy inne organy podatkowe), 

Podobnie jak w przypadku potencjalnych powodów kontroli, również w tym przypadku nie każda analiza danych musi zakończyć się kontrolą. Oczywiście też tylko niewielka część wymienionych zdarzeń sprowadzi na Ciebie urzędników. Często natomiast połączenie wielu przesłanek skutkuje ostatecznie podjęciem działań przez skarbówkę. 

Kontrolę mogą sprowokować Twoje działania na koncie bankowym

O kontakcie banków z urzędami skarbowymi wspominaliśmy już wcześniej. Jakie jednak dokładnie działania klienta bankowego mogą ostatecznie prowadzić do kontroli skarbowej? Najogólniej mówiąc, są to wszelkie inicjatywy, które urzędnicy uznają za podejrzane. Pod tym dość ogólnym pojęciem kryją się najczęściej np.: 

• bardzo wysokie przelewy (przychodzące lub wychodzące), 
• nagły wysoki przypływ gotówki, 
• regularne wysokie wpływy niewynikające ze stosunku pracy, 
• przelewy z podejrzanymi tytułami, 
• regularne (i wysokie) przelewy z zagranicy, 
• wypłaty dużych kwot w gotówce, 
• przepływy pieniężne nieadekwatne w stosunku do deklarowanego dochodu, 
• duża liczba transakcji realizowanych w krótkim czasie, 
• duży wydatek bez wykazania źródła finansowania (np. nagły zakup nieruchomości czy samochodu za gotówkę). 

Kluczowa w takich przypadkach jest odpowiednia dokumentacja, potwierdzająca źródło niecodziennych zachowań na koncie bankowym. Pamiętaj, że kontrola ma na celu wyjaśnienie zauważonych zdarzeń, a nie ukaranie Cię. Jeśli więc akcje, które zainteresowały urzędników mają wyjaśnienie (oczywiście zgodne z przepisami), to nie musisz się niczego obawiać.

Donos? Urząd Skarbowy może zareagować

Wspominaliśmy wcześniej, że kontrola skarbowa jest działaniem z urzędu. Rzeczywiście nie jest tak, że wywołuje ją każdy donos. Urząd Skarbowy może jednak, po otrzymaniu wskazówki „z zewnątrz”, przyjrzeć się Twoim finansom. Jeśli rzeczywiście dostrzeże w nich coś podejrzanego, to ma prawo zlecić przeprowadzenie szczegółowej kontroli. 

Oczywiście kontrola urzędu skarbowego z donosu nie jest standardem. Urzędnicy doskonale zdają sobie sprawę z tego, że niejednokrotnie takie działania wynikają ze zwyczajnie ludzkich pobudek, takich jak zazdrość czy chęć zemsty. Właśnie dlatego takie przypadki są analizowane ostrożnie i bez pochopnego podejmowania dalszych działań. 

Co bywa przyczyną donosu? Urząd Skarbowy może otrzymać informacje np. o częstych podróżach zagranicznych, remontach czy regularnej wymianie samochodów na nowe. Nie można wykluczyć również zgłoszeń popartych twardymi dowodami od osób, które były świadkami nieprawidłowości. W takim przypadku skarbówka ma konkretne podstawy do wszczęcia odpowiedniego postępowania. 

Kontrola Urzędu Skarbowego 2025 – dyrektywa DAC7 i kontrola platform sprzedażowych

W 2024 roku weszła w życie unijna dyrektywa DAC7, która wiele zmieniła w zakresie handlu w internecie. Zgodnie z nią platformy sprzedażowe mają obowiązek raportować: 

• dane o transakcjach (data, wartość i rodzaj towaru), 
• dane identyfikacyjne sprzedających. 

Na podstawie tych informacji urzędnicy skarbowi zyskali możliwość kontroli obu stron transakcji – zarówno sprzedających, jak i kupujących. Choć informacje na temat tych drugich nie są imienne, to nadal urzędnicy mogą weryfikować poprawność rozliczenia transakcji. Co za tym idzie, ułatwia to np. sprawdzenie, czy doszło do uregulowania podatku PCC. 

Jak legalnie sprzedawać w internecie?

Zanim przejdziemy do podatku odprowadzanego przez kupujących (PCC), poświęćmy chwilę sprzedawcom. Aktualnie bowiem prowadzenie handlu online może być realizowana w formie: 

• działalności gospodarczej – zrejestrowana firma nie ma limitu przychodów. Musi natomiast uregulować podatek PIT/CIT, ZUS oraz (czasem) VAT; 
• działalność niezarejestrowana – osoba prowadząca niezarejestrowaną działalność gospodarczą jest objęta limitem przychodów do kwoty 3499,5 zł miesięcznie w 2025 roku. Musi uregulować podatek PIT i prowadzić ewidencję sprzedaży; 
• sprzedaż okazjonalna – osoba nieprowadząca firmy nieregularnie sprzedaje prywatne przedmioty. Nie obowiązuje ją limit przychodu, ale musi rozliczyć w niektórych przypadkach podatek dochodowy. 

Dyrektywa DAC7 sprawia, że do skarbówki trafiają wszystkie informacje o realizowanych transakcjach wykonywanych przez sprzedawców, którzy w ciągu roku kalendarzowego: 

• przeprowadzili co najmniej 30 transakcji, 

lub

• którym wypłacono albo uznano w tym okresie wynagrodzenie przekraczające równowartość 2000 euro. 

Nierozliczenie się z tego typu działalności może skutkować kontrolą podatkową. 

Co to jest podatek PCC, kogo dotyczy i co obejmuje? 

Podatek PCC obowiązuje przy zakupie różnego rodzaju rzeczy od osób prywatnych, jeśli wartość transakcji przekracza 1000 zł. Ciąży on wyłącznie na kupującym, również w przypadku zakupów przez internet. 

Gdy nabywasz przedmiot wystawiony przez przedsiębiorcę, nie musisz regulować PCC. Jeśli jednak sprzedaje go osoba prywatna (nawet za pośrednictwem ogłoszeń na Allegro, OLX itp.), powinieneś go opłacić. Ważne w takim przypadku jest: 

• samodzielne złożenie deklaracji PCC-3, 
• obliczenie i opłacenie 2 proc. wartości umowy, 
• wykonanie tego w ciągu 14 dni od chwili transakcji. 

Rozliczenie deklaracją PCC-3 można złożyć elektronicznie. Jak w każdym przypadku natomiast, nie musi działać to tak, że po przekroczeniu wspominanych wyżej 2 tygodni, od razu odezwą się do Ciebie urzędnicy z US. Pamiętaj natomiast, że przez kolejnych 5 lat może dojść do kontroli. Ostatecznie zostać istnieje zagrożenie, że zostaniesz pociągnięty do odpowiedzialności za zaniedbanie rozliczenia nawet po kilku latach.

Czy skarbówka musi informować i uprzedzać o kontroli podatkowej osoby fizycznej?

Skoro znasz już teoretyczne zagadnienia związane z kontrolą podatkową, czas przejść do praktyki. Pierwszą i najważniejszą – przynajmniej z perspektywy podatnika – kwestią jest to, czy skarbówka w jakikolwiek sposób uprzedza, że dojdzie do kontroli. 

Kwestię tę reguluje art. 282b Ordynacji podatkowej. Zgodnie z nim kontrola może być wszczęta wyłącznie między 7 a 30 dniami od chwili dostarczenia zawiadomienia podatnikowi. Wynika z tego, że musisz zostać poinformowany o planach fiskusa z odpowiednim wyprzedzeniem. Minimalnie wyznaczony tydzień może warunkowo ulec skróceniu, jeśli wyrazisz na to zgodę. 

Dostarczone Ci pismo powinno zawierać takie dane, jak: 

• informacje o organie realizującym kontrolę, 
• wskazanie zakresu kontroli, 
• oznaczenie podatnika kontrolowanego. 

Szczególną sytuacją są tzw. kontrole z zaskoczenia. Zostały one opisane w art. 282c Ordynacji podatkowej. Jak nietrudno się domyślić, w ich przypadku nie ma konieczności uprzedzenia o nich podatnika. Co więcej, mogą zostać im poddane nawet osoby nieposiadające miejsca zamieszkania oraz te, w przypadku których dostarczenie pisma okazało się wcześniej bezskuteczne. Dlatego też tak istotne jest regularne sprawdzanie poczty.

Zgodnie z przepisami Urzędy Skarbowe mogą skorzystać z kontroli z zaskoczenia, jeśli: 

• jest niezbędna, aby zapobiec popełnieniu przestępstwa/wykroczenia skarbowego lub w celu zabezpieczenie dowodów jego popełnienia,
• dotyczy niezgłoszenia do opodatkowania działalności gospodarczej, 
• jest wszczynana na żądanie organu, który prowadzi postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, bądź w oparciu o informacje uzyskane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, 
• dotyczy osoby, która została prawomocnie skazana w RP za popełnienie przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu lub wykroczenia polegającego na utrudnianiu kontroli. 

Jak zmniejszyć ryzyko kontroli podatkowej? 

Jak zapewne się domyślasz, nie jest możliwe całkowite zabezpieczenie się przed kontrolami skarbowymi. Na ich przeprowadzanie wpływa tak wiele czynników, że nigdy nie możesz mieć 100-procentowej pewności, czy to właśnie Ciebie zdecydują się „prześwietlić” urzędnicy. 

Da się jednak określić kilka zwięzłych reguł, których przestrzeganie zmniejsza ryzyko potencjalnej kontroli. Mowa tu np. o: 

• skrupulatnym dokumentowaniu wszelkich źródeł przychodu i przepływów pieniędzy – zachwuj potwierdzenia przelewów i faktury na duże kwoty. Nie wyrzucaj dowodów legalnego pochodzenia Twojej gotówki; 
• terminowym składaniu deklaracji podatkowych – unikaj opóźnień w składaniu dokumentów podatkowych, by nie przyciągać uwagi urzędników; 
• rzetelnych rozliczeniach i respektowaniu wszystkich obowiązków podatkowych – nie unikaj rozliczeń darowizn, pożyczek prywatnych i innych transakcji w gronie najbliższych. Dbaj o to, by Twoje deklaracje PIT były spójne ze stanem konta i posiadanym majątkiem; 
• korzystaniu ze wsparcia księgowych i doradcy podatkowego – gdy tylko uznasz to za konieczne, nie obawiaj się korzystania z pomocy specjalistów. Lepiej wydać drobną kwotę na ich wynagrodzenie, niż stresować się kontrolą skarbową; 
• przechowuj ważne dokumenty przez 5 lat – skarbówka może przeprowadzić kontrolę nawet po 5 latach od podejrzanej aktywności. Staraj się nie wyrzucać kluczowych dokumentów, by w razie potrzeby okazać je urzędnikom. 

Nie możesz zapomnieć również o bardzo ważnej kwestii, jaką jest szybkie reagowanie na wszelkie pisma i wezwania wysyłane przez Urząd Skarbowy. Wielu ludzi ignoruje powiadomienia, awiza czy maile informacyjne. Często natomiast to właśnie takie nastawienie prowadzi do problemów, których można uniknąć dzięki sprawnej reakcji i współpracy z urzędnikami.