Kluczowe informacje
Wcześniejsza spłata kredytu lub jego nadpłata może powodować duże oszczędności i często jest to opłacalne.
Bank nie zawsze ma obowiązek zwrotu całości lub części prowizji w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu.
Co więcej inne przepisy w tym zakresie obowiązują kredyty gotówkowe oraz hipoteczne.
Co to jest prowizja od kredytu?
Prowizja to jednorazowa opłata doliczana przez bank z tytułu udzielenia kredytu lub pożyczki, zmiany warunków kredytowania, obsługi, wcześniejszej spłaty czy rozpatrzenia wniosku. Stanowi ona określony procent zobowiązania.
Przykładowo, prowizja za rozpatrzenie wniosku i uruchomienie kredytu hipotecznego wynosi do kilku procent, ale możesz też trafić na oferty, gdzie nie jest naliczana. Pojawia się raczej wyłącznie, jeśli chodzi o kredyty dla firm. W przypadku oferty kierowanej do konsumentów jest bardzo rzadko spotykana.
W przypadku kredytów hipotecznych może to być kwota, która znacząco podwyższy sumę opłat okołokredytowych. Według danych BIK, średnia wartość zobowiązania przyznawanego w lipcu 2023 roku wynosiła 374,37 tys. zł. 1% prowizji od takiej kwoty to już blisko 4 tys. zł. Jeśli chodzi inne zobowiązania, w tym kredyty gotówkowe, to opiewają na znacznie niższe kwoty. W tym przypadku średnia wysokość w lipcu wynosiła 21 262 zł, zatem dużo mniejsza jest również prowizja, przy czym może wynosić nawet do 15%, ale i w tym wypadku pojawiają się promocje z prowizją 0%.
Wcześniejsza spłata kredytu a prowizja
Ta kwestia jest szczególnie interesująca dla kredytobiorców. Nadpłata kredytu powoduje, że zmniejsza się kapitał do spłaty. To oznacza, że odsetki będą naliczane od niższej kwoty, czyli będą mniejsze. Gdy już nadpłacisz kredyt, możesz wybrać skrócenie okresu spłaty przy utrzymaniu wysokości raty, albo zmniejszenie wysokości raty i bez zmiany ich ilości. W większości przypadków lepszym rozwiązaniem jest to pierwsze, ponieważ zapewnia większe oszczędności. Jeśli chcesz sprawdzić, co się bardziej opłaca, skorzystaj z kalkulatora, który znajdziesz na stronie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – https://finanse.uokik.gov.pl/kalkulator-zmiany-oprocentowania/.
Źródło: https://finanse.uokik.gov.pl/kalkulator-zmiany-oprocentowania/
Masz także prawo do spłaty całego zobowiązania od razu. Czy w razie nadpłaty lub uregulowania całości, bank ma prawo pobrać prowizję? Tak. W przypadku gdy kredyt hipoteczny jest oprocentowany według stopy zmiennej, bank może pobrać prowizję, jeśli doszło do tego w okresie 36 miesięcy od zawarcia umowy. Rekompensata, której oczekuje, nie może być wyższa niż odsetki, jakie byłyby naliczone od spłaconej przed terminem całości lub części zobowiązania w okresie roku od dnia faktycznej spłaty. Poza tym nie może to być więcej niż 3% spłacanej kwoty zobowiązania.
Jeśli chodzi o kredyty gotówkowe, bank nie musi naliczać prowizji, ale umowa jak najbardziej może ją uwzględniać. Kredytodawca ma prawo ją ustalić na okres, w którym stopa oprocentowania jest stała, a kwota spłacanego w okresie ostatnich 12 miesięcy zobowiązania wynosi więcej niż trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia w Polsce w sektorze przedsiębiorstw. Wtedy prowizja:
- Jeśli do spłaty pozostał rok – nie może wynosić więcej niż 1% spłacanej kwoty zobowiązania.
- Jeśli do spłaty pozostał mniej niż rok – może wynieść do 0,5% spłacanej kwoty.
- Nie może wynosić więcej niż odsetki, które klient zapłaciłby w okresie między wcześniejszą spłata a terminem zakończenia umowy.
- Nie może wynosić więcej niż koszty poniesione z tytułu wcześniejszej spłaty przez kredytodawcę.
Jak widzisz, nadpłata lub całkowita spłata mogą wiązać się z dodatkowymi kosztami. Czy jednak należy się zwrot prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu hipotecznego, którą bank naliczył już wcześniej? Jak to wygląda w przypadku kredytu gotówkowego? Trzeba składać wniosek o zwrot odsetek od kredytu?
Kiedy należy się zwrot prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu?
To, czy przysługuje Ci zwrot, zależy od rodzaju zobowiązania i terminu zawarcia umowy. Tę kwestię dokładnie opisuje Rzecznik Finansowy. Inaczej wygląda to w przypadku kredytu konsumenckiego, a inaczej przy zabezpieczeniu hipoteką. W pierwszym przypadku chodzi o zobowiązanie udzielane na cele prywatne, niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej, do kwoty 255 550 zł. Obejmuje zatem pożyczki ratalne, ale nie w przypadku gdy są to pożyczki dla firm. Warunki są następujące:
- Spłata kredytu konsumenckiego zawartego przed 18 grudnia 2011 roku – zwrot prowizji nie obowiązuje.
- Spłata kredytu konsumenckiego zawartego po 18 grudnia 2011 roku – należy się zwrot prowizji proporcjonalny do okresu, który pozostał do końca spłaty.
- Spłata kredytu konsumenckiego zawartego po 16 maja 2016 roku – należy się częściowy zwrot prowizji.
Natomiast w przypadku kredytu hipotecznego:
- Jeśli umowa była zawarta przed 22 lipca 2017 – uprawnienie do zwrotu części kosztów wówczas nie obowiązywało.
- Jeśli umowa była zawarta od 22 lipca 2017 – należy się proporcjonalny zwrot prowizji.
Czy musisz składać wniosek o zwrot prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu gotówkowego, kiedy ta Ci się należy? Zgodnie z art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim bank powinien ją przelać automatycznie w ciągu 14 dni bez żadnego wezwania od klienta. Lepiej jednak złożyć do banku pismo. To samo zrób w przypadku zwrotu prowizji od kredytu hipotecznego.
Wcześniejsza spłata kredytu – zwrot odsetek
Prowizja jest jednym z kosztów naliczanych przez banki. Co z pozostałymi? Czy należy się zwrot odsetek przy wcześniejszej spłacie zobowiązania? W przypadku spłaty kredytu hipotecznego przed terminem wynikającym z umowy, całkowity koszt jest obniżony o odsetki i inne koszty, ale tylko za okres, o który skrócono czas umowy. Płacisz odsetki wyłącznie za czas korzystania ze środków. To samo obowiązuje w przypadku kredytu konsumenckiego, ale pamiętaj o wspomnianych terminach zawarcia umowy. Przepisy się zmieniały. Czy bank zwraca odsetki przy wcześniejszej spłacie kredytu? Tak, ale złóż o to wniosek.
