Kluczowe informacje
Polacy mogą legalnie zakładać konta za granicą. Na podstawie unijnych przepisów każdy obywatel UE ma prawo założyć podstawowy rachunek płatniczy w innym kraju członkowskim. Wymagania mogą się różnić w zależności od kraju i rodzaju konta, szczególnie poza UE.
Podstawowy rachunek płatniczy pozwala wykonywać przelewy, wypłaty, płatności kartą i dostęp do bankowości internetowej, ale nie zawsze jest bezpłatny. Bank może odmówić założenia takiego konta tylko w ściśle określonych sytuacjach.
Depozyty w bankach unijnych objęte są takim samym systemem gwarancji jak w Polsce, a w niektórych sytuacjach nawet powyżej tego limitu – np. po sprzedaży nieruchomości czy otrzymaniu odszkodowania.
Zakładanie konta może wymagać dokumentów i weryfikacji. Najczęściej wymagane są: dowód tożsamości, adres, źródło dochodu i numer podatkowy, choć dokładne wymagania zależą od konkretnego banku i kraju.
Wiele banków, zwłaszcza fintechowych (np. Revolut, Wise, N26), umożliwia założenie konta w pełni zdalnie. W tradycyjnych instytucjach może być konieczna osobista wizyta.
Banki takie jak Aion, BFF, Bunq, N26 czy Revolut oferują konta wielowalutowe z korzystnymi warunkami, często prowadzone online i z gwarancją depozytów do 100 tys. euro.
Konto w banku zagranicznym dla Polaka – czy to możliwe?
Według danych Banku Światowego konto bankowe posiada 96% Polaków. Natomiast nie wiemy, jak wielu ma je za granicą. Z samej usługi Revolut, czyli tzw. banku alternatywnego, korzysta już ponad 4 mln użytkowników z Polski. A jak to wygląda w przypadku rachunków i lokat – czy możesz założyć konto w banku w innym kraju? Oczywiście, że tak.
Taką możliwość daje dyrektywa 2014/92/UE Unii Europejskiej, która dotyczy rachunków płatniczych. Banki w krajach UE mają oferować opcję założenia podstawowego rachunku płatniczego klientom z innych krajów UE, aby zapewnić sobie dostęp do podstawowych usług płatniczych, takich jak wpłaty, wypłaty czy przelewy. Dotyczy to również konsumentów, którzy mają niskie dochody lub znajdują się w trudnej sytuacji. Jednak potrzebujesz konta oszczędnościowego, wtedy bank będzie już wymagać podania adresu zamieszkania.
Poza Unią Europejską może już nie być tak łatwo. W każdym kraju obowiązują inne regulacje prawne i lokalne przepisy. Wielka Brytania może wymagać statusu rezydenta. Są również takie kraje, gdzie konto zagraniczne dla Polaków nie jest dostępne albo wymaga spełnienia szczególnych wymagań. Poza tym otwarcie rachunku nie oznacza, że nie masz żadnych obowiązków wobec polskich organów podatkowych – niektóre operacje musisz raportować. Jeśli masz aktywa o wartości powyżej 7 mln zł, musisz co kwartał przekazywać w związku z tym sprawozdanie do Narodowego Banku Polskiego. Masz na to czas do 26 dni po zakończeniu danego kwartału.
Banki muszą przestrzegać procedur, które dotyczą prania brudnych pieniędzy. Chodzi tutaj o niedopuszczanie do tego, aby system bankowy był wykorzystywany do popełniania przestępstw. Dlatego może dojść do sytuacji, w której bank będzie wymagać przedstawienia dokumentów, które potwierdzą legalność pochodzenia Twoich środków. Zdarza się, że instytucje blokują możliwość przeprowadzenia przelewów do momentu okazania dodatkowych dokumentów.
Podstawowy rachunek płatniczy w UE – co daje?
Jeśli mieszkasz legalnie w jednym z krajów Unii Europejskiej, bank nie może Ci odmówić założenia podstawowego rachunku płatniczego tylko dlatego, że żyjesz w innym państwie. Są jednak przypadki, kiedy spotka Cię odmowa. Dojdzie do tego, jeśli:
- nie przestrzegasz przepisów dotyczących prania brudnych pieniędzy i finansowania terroryzmu;
- masz już takie konto w innym banku w tym samym kraju (nie zawsze);
- nie wykażesz, w jakim celu potrzebujesz tego rachunku (nie zawsze).
Podstawowy rachunek płatniczy umożliwia przeprowadzenie następujących operacji:
- przelewów międzybankowych,
- wypłaty gotówki,
- zakupów przy użyciu karty,
- polecenia zapłaty,
- wypłaty gotówki z bankomatów,
- dostępu do bankowości online.
Uwaga: takie konto osobiste nie musi być darmowe. Przed podpisaniem umowy bank ma obowiązek dostarczenia Ci pełnego cennika usług związanych z Twoim rachunkiem. Co ciekawe, na podstawie dyrektywy 2014/92/UE można założyć również konto w Szwajcarii. Ten kraj nie należy do UE, jednak na podstawie innych umów stosuje dużą część prawa unijnego.
Czy można przenieść rachunek do innego banku w kraju Unii Europejskiej?
Tak, masz prawo przenieść konto do innego banku w tym samym kraju UE, a powinna Ci w tym pomóc ta instytucja, do której przenosisz konto osobiste. To ona ma dopilnować, aby przekazane zostały wszystkie dane i anulowane zlecenia stałe. Te zlecenia ustanowi ponownie po przeniesieniu, a Twoim zadaniem będzie tylko ich zaakceptowanie. Co ciekawe, nowy bank musi również poinformować o zmianie rachunku Twojego pracodawcę, zakład ubezpieczeń społecznych czy dostawcę usług. Możliwe, że zamknięcie konta będzie odpłatne.
Czy pieniądze na koncie w innym kraju Unii Europejskiej są bezpieczne?
Środki, które masz w zagranicznym banku, są chronione na wypadek jego niewypłacalności. Obowiązuje ta sama zasada co w Polsce – ochrona obejmuje kwotę do 100 tys. euro lub jej równowartość w lokalnej walucie. To limit obowiązujący wszystkie Twoje środki w jednym banku, więc jeśli masz kilka kont, to w dalszym ciągu wynosi on tyle samo.
Wyjątkiem jest przypadek, kiedy posiadasz konto wspólne z partnerem lub partnerką. Wtedy dla każdego z Was ten limit wynosi właśnie 100 tys. euro, więc łącznie bez żadnych obaw możecie mieć na tym rachunku do 200 tys. euro.
W pewnych przypadkach ochrona obejmuje nawet kwotę powyżej 100 tys. euro przez pewien czas, a dotyczy to środków uzyskanych:
- ze sprzedaży Twojej nieruchomości mieszkalnej,
- w związku z ważnym wydarzeniem w Twoim życiu, np. małżeństwem, rozwodem, śmiercią członka rodziny, przejściem na emeryturę, zwolnieniem z pracy,
- z ubezpieczenia z tytułu odszkodowania za obrażenia, które wynikają z przestępstwa
- z odszkodowania za niesłuszne skazanie.
Wtedy środki ponad 100 tys. euro są dodatkowo chronione przez co najmniej 3 miesiące, ale nie dłużej niż przez 12 miesięcy, licząc od momentu wpłynięcia na konto lub pojawienia się prawnej możliwości przeniesienia tych depozytów. W każdym kraju mogą obowiązywać inne progi.
Jak założyć konto za granicą?
Proces zakładania rachunku w innych krajach wygląda tak jak w Polsce. Zazwyczaj zagraniczne konto bankowe założysz:
- online – możliwe, że potrzebna będzie dodatkowa weryfikacja poprzez, np. nagranie wideo albo dostarczenie dokumentów potwierdzających źródło wpływów na rachunek;
- osobiście – są takie przypadki, gdzie w grę wchodzi wyłącznie taka metoda założenia rachunku.
W ramach popularnych finetechów, czyli banków alternatywnych, takich jak wspomniany Revolut czy Wise, wszystkiego możesz dopełnić w 100% online.
Tak to wygląda w teorii. W praktyce możesz napotkać różne problemy. Zdarza się, że pracownicy banków nie wiedzą nic na temat możliwości założenia konta przez obcokrajowców. Dochodzą kwestie lokalnych przepisów, które w praktyce powinny być dostosowane do dyrektywy europejskiej, a nie zawsze wygląda to idealnie.
Sprawdźmy, jak w praktyce wygląda założenie takiego rachunku w konkretnym kraju.
Założenie podstawowego rachunku płatniczego w Niemczech
Ten produkt finansowy nosi tam nazwę Basiskonto. Zgodnie z lokalną ustawą o rachunkach płatniczych, jeśli legalnie przebywasz w Unii Europejskiej, możesz założyć podstawowy rachunek bankowy. Nie musisz mieć stałego pobytu czy pozwolenia o pracę. Z lokalnych przepisów wynika, że do odrzucenia wniosku może dojść z trzech powodów:
- Masz już konto w niemieckim banku.
- Masz za sobą popełnienie jednego z wymienionych czynów zabronionych.
- Twój poprzedni rachunek płatniczy w tym banku został zamknięty, a umowa rozwiązana ze względu na zaległości w opłatach.
Bank musi Ci obowiązkowo podać przyczynę odmowy założenia rachunku. Co ciekawe, w niemieckiej ustawie znajduje się nawet wzór wniosku o założenie takiego rachunku. Możesz go pobrać tutaj – https://www.bafin.de/SharedDocs/Downloads/DE/Formular/dl_fo_basiskonto_antrag_abschluss.html?nn=9758890. Bank może Ci odmówić założenia rachunku tylko wtedy, gdy nie spełniasz warunków.
W 2019 roku o taki rachunek wnioskowało 144 tys. osób, przy czym 3,6% z nich odrzucono. Nie wiadomo jednak, jaka część z tych wniosków pochodziła od obcokrajowców.
Zakładanie konta w banku UE – o czym warto pamiętać?
Zanim zabierzesz się za założenie rachunku w danym banku, sprawdź formalności. Czasami konieczny będzie adres korespondencyjny w ty, kraju, ale nie musi być Twój, tylko np. kogoś bliskiego, kto mieszka na miejscu.
Kolejna kwestia to język – jeśli chcesz założyć konto, musisz znać go na poziomie komunikatywnym (chyba że konto możesz założyć całkowicie online, to wtedy problem znika). Zanim pójdziesz do danego banku, upewnij się, czy oferuje podstawowe konto płatnicze.
Konta zagraniczne dla Polaków – jakie dokumenty?
O stawianych wymaganiach decyduje konkretny bank, natomiast najczęściej potrzebujesz takich dokumentów jak:
- paszport lub dowód osobisty,
- potwierdzenie adresu, np. na podstawie rachunku za media,
- zaświadczenie o źródle dochodu,
- numer identyfikacji podatkowej.
To jednak nie oznacza, że każdy bank postawi takie wymagania. We wszystkich instytucjach może to wyglądać inaczej.
Bezpieczne konta zagraniczne
Rachunek w banku, który ma siedzibę poza Polską, możesz założyć bez opuszczania Polski, całkowicie online i z obsługą w naszym języku.
Aion Bank
Aion Bank posiada licencję Narodowego Banku Belgii i Europejskiego Banku Centralnego. Żeby założyć konto, musisz pobrać aplikację, a następnie przejść przez weryfikację. Jednym z jej etapów jest przekazanie skanu dokumentu tożsamości. Aion Bank wchodził na polski rynek z odpłatnymi pakietami z różnym zakresem oferty. Obecnie jest ona uproszczona. Opłata za konto wynosi 5 zł, chyba że saldo rachunku wynosi co najmniej 5 tys. zł – wówczas jest zniesiona. Możesz otworzyć rachunki w walutach PLN, EUR, USD, GBP i CHF. Aion Bank oferuje jedno z najatrakcyjniejszych kont oszczędnościowych na polskim rynku. Depozyty są chronione do 100 tys. euro.
BFF Bank
BFF Bank Spółka Akcyjna Oddział w Polsce należy do grupy kapitałowej BFF Banking Group. Posiada zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie działalności w Polsce. Środki w tym banku są chronione przez włoski system gwarantowania depozytów, czyli Fondo Interbancario di Tutela dei Depositi (FITD), do równowartości 100 000 EUR. Oferta kierowana jest przede wszystkim do oszczędzających na lokatach – bank ma atrakcyjne depozyty na tle oferty rynkowej w Polsce. Założenie i prowadzenie w nim konta jest bezpłatne.
Bunqu Bank
Ten bank posiada licencję Europejskiego Banku Centralnego. Możesz trzymać na rachunku środki w euro, ale też dokonywać przelewów w 39 walutach zagranicznych. Od dawna uważany jest za najlepszy wybór w Holandii wśród banków dla obcokrajowców. Działa już w kilkudziesięciu krajach, ale siedzibę posiada w Amsterdamie. Instytucja ma już 17 milionów klientów. Depozyty w tej instytucji są zabezpieczone przez Holenderski Bank Narodowy do kwoty 100 tys. euro.
N26
Jeśli chcesz mieć konto w niemieckim banku dla Polaka, to oferta dla Ciebie. To instytucja działająca online, w której możesz mieć rachunek w euro. Daje Ci wybór kilku wariantów oferty, przy czym konto STANDARD jest darmowe. Również i w tym przypadku gwarantowane są depozyty do 100 tys. euro. Aby założyć bezpłatne konto w tym banku, musisz spełnić następujące wymagania:
- mieć co najmniej 18 lat,
- mieszkać w kraju, który obejmuje usługa – jak najbardziej może to być Polska,
- posiadać własny smartfon,
- nie mieć jeszcze konta w N26,
- mieć ważny dokument tożsamości.
Uwaga: do weryfikacji tożsamości musisz się posługiwać jednym z następujących języków: angielski, hiszpański, francuski, niemiecki lub włoski.
Konto jest w 100% online i bezpłatne. Możesz wykonywać wszystkie podstawowe operacje związane z zarządzaniem finansami, łącznie z przelewami ekspresowymi.
Revolut
Revolut ma licencję bankową wydaną na Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) i podlega nadzorowi Europejskiego Banku Centralnego (EBC) oraz Banku Litwy. Korzysta z niego 4,6 mln klientów z Polski. Wystarczy, że pobierzesz aplikację i możesz założyć bezpłatne konto walutowe – przechowywać środki w 36 różnych walutach. Jest ono bardzo popularne wśród podróżujących po świecie, gdyż umożliwia korzystanie z wielu zagranicznych walut i oferuje bardzo atrakcyjne stawki ich wymiany. Również i w tym przypadku obowiązują gwarancje bankowe na kwotę do 100 tys. euro.
Wise
Ta instytucja podlega Brytyjskiemu Urzędowi Nadzoru Usług Finansowych (Financial Conduct Authority, FCA) i Narodowemu Bankowi Belgii. Możesz korzystać z płatności w 40 walutach. Założenie rachunku jest darmowe. Dzięki korzystaniu z tej oferty unikniesz ponoszenia kosztów transakcji międzynarodowych. Obsługą konta zajmujesz się w 100% online. Uwaga: w tym przypadku nie masz do czynienia z tradycyjnym kontem bankowym i nie masz też gwarancji obejmującej kwotę do 100 tys. euro.