Kluczowe informacje
Kredyt konsumencki to zobowiązanie dla osób fizycznych na cele prywatne, udzielane przez banki i instytucje finansowe. Obejmuje m.in. kredyty gotówkowe, ratalne, odnawialne i karty kredytowe.
Jest to szersze pojęcie niż kredyt konsumpcyjny (na bieżące wydatki). Różni się też od hipotecznego, który dotyczy nieruchomości i wymaga zabezpieczenia.
Maksymalna kwota kredytu konsumenckiego to 255 550 zł. Banki oferują często lepsze warunki niż instytucje pozabankowe, ale mają surowsze wymagania.
Nad zaciągnięciem kredytu konsumenckiego zastanawia się regularnie wielu Polaków. Przekłada się to na jego popularność i różnorodność, bo trafić na niego możesz praktycznie na każdym kroku. Wiąże się to jednak z ogromnymi różnicami w warunkach oferowanych przez poszczególnie instytucje. Niektóre rozwiązania będą bardziej, a inne zdecydowanie mniej korzystne dla Twojego budżetu. Warto wiedzieć, czym taki produkt się charakteryzuje i na co zwrócić uwagę przed podpisaniem umowy, by skorzystać z najlepszej oferty.
Kredyt konsumencki – co to?
Kredyt konsumencki to bardzo ogólne pojęcie. Oznacza wszelkie zobowiązania udzielane osobom fizycznym, z których środki muszą zostać przeznaczone na cele związane z życiem prywatnym. Udzielane są przez:
- tradycyjne banki,
- instytucje finansowe (np. FinTechy),
- SKOK-i,
- pozabankowe instytucje pożyczkowe.
Co ważne, kredyt konsumencki nie może zostać przyznany na cele dotyczące działalności gospodarczej lub aktywności zawodowej. W kwestii wydatków prywatnych nie ma natomiast zbyt wielu ograniczeń i przybiera różne formy. Wśród najpopularniejszych wymienić można m.in.:
- kredyty gotówkowe,
- karty kredytowe,
- pożyczki ratalne,
- kredyty odnawialne,
- kredyty celowe (np. kredyt samochodowy),
- pozabankowe pożyczki gotówkowe (np. chwilówki, pożyczki online itp.).
Na co można przeznaczyć kredyt konsumencki?
Taka forma finansowania charakteryzuje się bardzo niewielką ilością ograniczeń. Udostępnione za jego pośrednictwem pieniądze można przeznaczyć na dowolny cel, związany z indywidualnymi potrzebami prywatnymi. Nie można sfinansować nim zatem wydatków firmowych czy zawodowych. Kredyt konsumencki można więc wydać między innymi na:
- zakup sprzętu elektronicznego i agd,
- wakacje,
- zakup samochodu,
- remont mieszkania,
- leki i rehabilitacja,
- usługi, np fryzjer,
- inne, bieżące i nieprzewidziane wydatki.
Kredyt konsumpcyjny – co to jest?
Kredyt konsumencki często bywa mylony z kredytem konsumpcyjnym. Co to są za zobowiązania i co je różni? Przede wszystkim nie są one tym samym i nie powinno się używać tych dwóch nazw zamiennie.
W zrozumieniu różnicy między nimi pomoże krótka charakterystyka:
- kredyt konsumpcyjny powinien zostać przeznaczony na zaspokojenie bieżących potrzeb konsumenta. Nie nadaje się on do celów inwestycyjnych;
- kredyt konsumencki to określenie prawne. Obejmuje wszelkie umowy kredytowe między instytucją finansową oraz konsumentem (niezależnie od ich przeznaczenia na cele konsumpcyjne lub też nie).
W praktyce zatem kredyt konsumencki jest „szerszą kategorią” zobowiązania, obejmującą m.in. kredyty konsumpcyjne.
Kredyt konsumencki a hipoteczny
Te dwa rodzaje zobowiązań skrajnie się od siebie różnią i to pod wieloma względami. Są odrębnymi produktami finansowymi, objętymi odmiennymi regulacjami prawnymi.
Łatwo odróżnić je od siebie, analizując takie aspekty, jak m.in.:
- przeznaczenie – dowolny cel niezwiązany z działalnością gospodarczą (kredyt konsumencki) vs zakup, budowa lub remont nieruchomości (kredyt hipoteczny);
- zabezpieczenie – najczęściej brak zabezpieczeń (kredyt konsumencki) vs hipoteka i często obowiązkowe ubezpieczenie (kredyt hipoteczny);
- kwota i okres spłaty – niższa kwota i krótszy okres spłaty (kredyt konsumencki) vs wyższa kwota i dłuższy okres kredytowania (kredyt hipoteczny);
- regulacje prawne – Ustawa o kredycie konsumenckim vs Ustawa o kredycie hipotecznym.
Najłatwiej jest przyjąć, że kredyt hipoteczny jest po prostu zobowiązaniem celowym, przeznaczonym na cele związane z nieruchomościami. Kredyt konsumencki oferuje większą swobodę w zakresie wydawania pożyczonych środków.
Kredyt konsumencki – do jakiej kwoty?
Jak wspominaliśmy, warunki i szczegóły dotyczące funkcjonowania kredytu konsumenckiego możesz znaleźć w Ustawie o kredycie konsumenckim (Dz.U. 2011 nr 126 poz. 715). Jest to dokument z dnia 12 maja 2011 roku. Znalazły się w nim również zapisy określające, do jakiej kwoty może być przyznawane tego typu zobowiązanie. Zgodnie z nimi:
- „Przepisy ustawy stosuje się do umów o kredyt konsumencki w kwocie nie wyższej niż 255 550 zł albo równowartości tej kwoty w walucie innej niż polska” [art. 3 ust. 1].
Co się stanie, jeśli będziesz się starać o kredyt na kwotę wyższą niż 255 550 zł? Instytucje finansowe nie dają takiej możliwości w przypadku produktów podlegających powyższym regulacjom. W praktyce więc zapewne zobowiązanie będzie objęte odrębnymi przepisami i oferowane jako inny rodzaj zobowiązania.
Kredyt konsumencki – najważniejsze cechy
Wiesz już, co to jest kredyt konsumencki i jesteś w stanie bez trudu odróżnić go od zobowiązania konsumpcyjnego czy hipotecznego. Teraz więc warto spojrzeć na niego kompleksowo, uwzględniając wszystkie jego najważniejsze cechy: warunki, kwestię zdolności kredytowej oraz obowiązki obu stron umowy.
Warunki
Każdy bank indywidualnie określa warunki oferowanych kredytów. Dotyczą one zarówno kosztów zobowiązania, jak i warunków stawianych potencjalnym kredytobiorcom. Szczególnie w tym kontekście istotne jest rozróżnienie podmiotów oferujących dodatkowe pieniądze:
- instytucje pozabankowe – cechują się wyższą przyznawalnością, bo bardziej liberalnie podchodzą do kwestii zdolności kredytowej. Przez to jednak ponoszą większe ryzyko, czego konsekwencją bywają wyższe koszty zobowiązania (choć nie zawsze);
- banki – bardzo uważnie oceniają zdolność kredytową klienta, przez co zdarza się, że proces ubiegania się o pieniądze trwa w nich dłużej. Czasem jednak mają lepsze warunki, niższe koszty oraz dłuższy okres spłaty zobowiązań.
Obowiązki kredytodawcy
Obowiązujące w Polsce przepisy nakazują instytucjom finansowym formułowanie umów w jednoznaczny i zrozumiały sposób. Jest to tzw. obowiązek informacyjny, którego żaden kredytodawca nie może unikać. Dotyczy on zarówno informacji związanych z kosztami zobowiązania, jak i np. warunkami jego spłaty. Ponadto banki muszą wywiązać się z zawartej z klientem umowy i przyznać mu środków w odpowiedniej formie i terminie.
Obowiązki kredytobiorcy
Obowiązki kredytobiorcy definiuje głównie umowa kredytowa, ale też Ustawa o kredycie konsumenckim. Dotyczy to głównie rzetelnej spłaty zobowiązania, zgodnie z ustalonym harmonogramem. Mowa tu zarówno o pożyczonej kwocie, jak i kosztach dodatkowych. Osoba zaciągająca kredyt powinna również informować kredytodawcę o wszelkich zmianach swojej sytuacji finansowej.
Jako kredytobiorca masz 14 dni na odstąpienie od umowy kredytu konsumenckiego. Nie wymaga to od Ciebie podawania żadnej przyczyny. Co natomiast ważne, w takim przypadku musisz zwrócić całą otrzymaną kwotę w ciągu 30 dni oraz pokryć odsetki naliczone przez okres korzystania ze środków banku.
Zdolność kredytowa
Każdy bank oraz instytucja pożyczkowa ma obowiązek sprawdzania zdolności kredytowej klientów. Dotyczy to każdego zobowiązania i kredyt konsumencki nie jest wyjątkiem. Co natomiast istotne, ustawodawca nie precyzuje, w jaki sposób powinno się to odbywać. Właśnie dlatego zwykle pożyczkodawcy podchodzą do tej kwestii łagodniej niż banki.
Na zdolność kredytową wpływa wiele czynników. Każda instytucja indywidualnie określa, na które z nich zwraca szczególną uwagę. Wymienić wśród nich można m.in.:
- źródło i wysokość zarobków,
- regularność i stabilność wypłat,
- dodatkowe dochody,
- stałe wydatki i koszty życia,
- inne zobowiązania,
- historię kredytową,
- liczbę osób na utrzymaniu,
- wiek,
- zawód,
- stan cywilny,
- warunki kredytu (w odniesieniu do powyższych parametrów).
Jak wybrać najlepszy kredyt konsumencki i na co zwrócić uwagę?
Wygodnym rozwiązaniem są internetowe kalkulatory porównujące oferty pod względem kluczowych parametrów. Korzystanie z nich pozwala oszczędzić czas, musisz jednak wiedzieć, na co w takich zestawieniach zwracać uwagę. Szczególnie istotne są takie kwestie, jak:
- warunki stawiane przed kredytobiorcą,
- dostępna kwota,
- okres spłaty,
- oprocentowanie,
- koszty dodatkowe,
- RRSO,
- wysokość rat,
- cel finansowania,
- możliwość wcześniejszej spłaty i nadpłat,
- opinie i wiarygodność instytucji finansowej.
Jak dostać kredyt konsumencki? Instrukcja krok po kroku
Proces ubiegania się o kredyt konsumencki może przebiegać nieco inaczej, w zależności od konkretnej instytucji. Zazwyczaj też banki udostępniają kilka metod wnioskowania, np.:
- osobiście w oddziale stacjonarnym,
- za pośrednictwem infolinii,
- listownie,
- przez internet (w serwisie internetowym lub aplikacji).
Wnioskowanie online jest zwykle najłatwiejsze i najwygodniejsze. Nie wymaga nawet wychodzenia z domu. W związku z tym jego ogólną instrukcję umieściliśmy poniżej:
- wybierz najlepszą ofertę kredytową dostępną na rynku (warto skorzystać z internetowych porównywarek);
- zapoznaj się dokładnie z warunkami kredytowania, dostępnymi na stronie banku;
- określ warunki interesującego Cię zobowiązania (często można zrobić to w kalkulatorach online, dostępnych na stronach instytucji finansowych);
- wypełnij wniosek kredytowy online, uzupełniając go wymaganymi przez kredytodawcę informacjami, takimi jak np.:
- imię i nazwisko,
- adres,
- dane kontaktowe,
- adres zamieszkania,
- wysokość zarobków,
- wysokość wydatków i zobowiązań,
- liczba osób na utrzymaniu,
- rodzaj zatrudnienia,
- numer konta, na które mają trafić pieniądze;
- wyślij wniosek i poczekaj na weryfikację Twojej zdolności kredytowej;
- odbierz decyzję kredytową;
- jeśli jest pozytywna, zapoznaj się z indywidualną ofertą przygotowaną przez bank;
- zapoznaj się z otrzymaną umową;
- jeśli wszystkie jej zapisy Ci odpowiadają, podpisz ją online i odeślij;
- poczekaj, aż pieniądze trafią na wskazany rachunek bankowy.
W większości banków ocena zdolności kredytowej nie trwa zbyt długo. Jeśli masz konto w instytucji, do której wysyłasz wniosek, to często zajmuje to zaledwie kilka godzin. Maksymalnie nie trwa to natomiast zwykle dłużej niż 3 dni robocze. Wiele zależy od Twojej indywidualnej sytuacji finansowej, warunków zobowiązania czy kwoty, o którą wnioskujesz.
Przyznane pieniądze są wysyłane zaraz po otrzymaniu podpisanej przez Ciebie umowy. Jeśli więc masz konto w tym samym banku, masz szansę otrzymać środki nawet w ciągu doby. Nieco dłużej może to trwać w przypadku różnych instytucji. Wtedy ważne są godziny księgowania wypłat oraz wpłat na konta osobiste.
