Kradzież z konta. Czy bank odda skradzione pieniądze?

Jak sprawdzić, kto wypłacił pieniądze z bankomatu? Czy da się zatrzymać nieautoryzowany przelew zainicjowany przez oszusta? Czy bank odda skradzione pieniądze z konta? Te i wiele podobnych pytań zadają sobie każdego dnia tysiące użytkowników rachunków bankowych. Korzystanie z bankowości elektronicznej bez wątpienia jest wygodne, ale niesie ze sobą też pewne zagrożenia. Warto wiedzieć, w jaki sposób na nie reagować i gdzie szukać pomocy, by zminimalizować ostateczne straty, a nawet odzyskać całość utraconych środków.

Kradzież pieniędzy z konta przez internet – co zrobić w takiej sytuacji? 

Zniknęły Ci pieniądze z konta bankowego i zastanawiasz się, co dalej robić? Niestety do takich zdarzeń dochodzi regularnie. Co gorsze, może być to zarówno wynikiem kradzieży z karty płatniczej, jak i bezpośrednio z konta internetowego. Najważniejsze jednak w takim przypadku jest zachowanie zimnej krwi i błyskawiczna reakcja. 

Gdy tylko zauważysz podejrzany przelew (lub przelewy) ze swojego rachunku, natychmiast wykonaj polecenia z poniższy punktów: 

1. powiadom swój bank – natychmiast skontaktuj się z konsultantem i poinformuj o nieautoryzowanych transakcjach, które zauważyłeś. To umożliwi tymczasową blokadę konta oraz zabezpieczenie środków. Stanowi też bardzo często ważny element sprzyjający ubieganiu się o ewentualne odszkodowanie; 
2. zmień dane logowania do swojego konta (login, adres e-mail i hasło) – skoro komuś udało się włamać na Twoje konto, to możesz założyć, że ma on również dostęp do danych logowania. Zmień je możliwie jak najszybciej, aby uniemożliwić oszustowi dalsze wyrządzanie szkód na rachunku; 
3. monitoruj swoje konto osobiste w celu wykrycia dalszych kradzieży – nawet po zmianie danych nadal istnieje potencjalne zagrożenie dalszego wypływu środków. Uważnie obserwuj swoje konto, wypatrując jakichkolwiek podejrzanych aktywności, które mogłyby świadczyć o tym, że korzysta z niego ktoś niepożądany; 
4. zgłoś sprawę na policję – pamiętaj, że kradzież pieniędzy z konta jest takim samym złamaniem prawa, jak kradzież portfela, torebki czy innych przedmiotów. Nie bagatelizuj tej sprawy, nawet jeśli chodzi o stosunkowo niewielkie kwoty. Jak najszybciej zgłoś się na policję. Tylko w taki sposób pojawi się szansa na złapanie złodzieja i powstrzymanie go przed tego typu dalszymi działaniami. 

Zniknęły mi pieniądze z konta bankowego – gdzie to zgłosić? 

Skargi pokroju „ktoś zapłacił moją kartą przez internet” czy „zniknęły mi pieniądze z konta bankowego” niestety zdarzają się dość często. Działania oszustów bezustannie się zmieniają, a oni stale doskonalą swoje metody działania. Każdy przypadek jest nieco inny i wymaga odmiennych reakcji. Pamiętaj jednak, że zawsze najważniejsze jest to, by nie pozostawać obojętnym i zachowywać czujność. Co zrobić, gdy z konta bankowego znikają pieniądze? Gdy tylko zauważysz coś, co Cię zaniepokoi – nie zwlekaj. Na wszelki wypadek zmień hasło i skontaktuj się z konsultantem (to nic nie kosztuje). Zyskasz dzięki temu pewność, że wszystko jest w porządku lub zminimalizujesz ewentualne straty. 

Druga kwestia, o której pisaliśmy już wcześniej, to zgłoszenie kradzieży na policję. Często złodzieje działają bardzo niepozornie. Wybierają drobne kwoty, by nie alarmować użytkowników. Część ludzi nie jest pewna w przypadku takich wydatków, czy na pewno są one wynikiem oszustwa, czy może ich nieuwagi lub zapominalstwa. Skutkiem tego jest niezgłaszanie wielu podejrzanych zdarzeń, co prowadzi do eskalacji i coraz poważniejszych strat. W obliczu tego podkreślamy, jak ogromne znaczenie ma informowanie służb o każdym takim zdarzeniu. Ofiar takich jak Ty może być znacznie więcej.

Czy bank odda skradzione pieniądze z konta?

To, czy bank odda skradzione pieniądze z konta, zależy przede wszystkim od okoliczności kradzieży oraz utraconej kwoty. Ściśle kwestię tę reguluje Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2015/2366. Dotyczy ona usług płatniczych i powszechnie znana jest jako PSD2. Zgodnie z jej art. 74 ust. 1: 

• konsument jest odpowiedzialny za nieautoryzowane transakcje do kwoty nieprzekraczającej 50 EUR – dotyczy to sytuacji, gdy transakcje wykonywane są przy użyciu karty płatniczej, która została zgubiona, skradziona lub doszło do jej niewłaściwego użycia; 
• użytkownik nie może ponieść straty większej niż 150 EUR – dotyczy to transakcji internetowych (zdalnych), gdy nie dojdzie do „rażącego zaniedbania” ze strony użytkownika. 

Pamiętaj jednak, że każda sytuacja jest oceniana przez banki indywidualnie. W interesie instytucji finansowej leży udowodnienie, że do tej ryzykownej sytuacji doszło w wyniku Twojego zaniedbania, np.: 

• działania umyślnego (jak świadome przekazanie danych oszustowi), 
• rażącego naruszenia zasad bezpieczeństwa (jak samodzielne zatwierdzenie przelewu bez jego weryfikacji), 
• ignorowanie ostrzeżeń systemowych. 

W takich sytuacjach bank może starać się uniknąć wypłacenia Ci odszkodowania i oddania skradzionych pieniędzy. Zazwyczaj natomiast nie ma takich problemów, jeśli: 

• klient postępuje zgodnie z zasadami bezpieczeństwa, 
• podejrzane aktywności zostają błyskawicznie zgłoszone do banku (a najlepiej też na policję), 
• doszło do nieautoryzowanej transakcji, której klient nie mógł zapobiec (np. przy użyciu karty bez jego wiedzy), 
• do kradzieży doszło w wyniku technicznego naruszenia bezpieczeństwa po stronie banku. 

Ostatecznie zatem podejmowane przez Ciebie działania mają ogromny wpływ na szansę na ewentualny zwrot środków przez bank. Wszelkie podawanie danych osobom trzecim może skutkować brakiem pomocy ze strony instytucji finansowej. To kolejny powód, by zachować w tej kwestii szczególną czujność. 

Bank odmawia zwrotu pieniędzy skradzionych z konta. Co robić? 

Wiesz już, od czego zależy to, czy bank odda skradzione pieniądze z konta. Mimo to jednak standardową praktyką jest złożenie wniosku o zwrot, nawet mimo podejrzeń, że może on zostać odrzucony. Warto ponadto mieć na uwadze, że często instytucje mogą nadużywać odmów, usiłując uniknąć potencjalnych kosztów. 

Co zatem zrobić, jeśli bank odmówi Ci zwrotu, a Ty uważasz, że nie jest to słuszna decyzja? W takim przypadku masz kilka rozwiązań: 

1. sprawdź uzasadnienie banku – musisz otrzymać wyjaśnienie otrzymania odmowy. Być może wynika ona z powodu, nad którym możesz jeszcze popracować (jak np. niedochowanie formalności); 
2. skontaktuj się z konsultantem lub swoim opiekunem konta – jeśli uzasadnienie nie jest dla Ciebie jasne lub zwyczajnie się z nim nie zgadzasz, skontaktuj się z pracownikiem banku. Wyjaśnij z nim wszelkie szczegóły i omów sytuację, poszukując sposobu na rozwiązanie problemu; 
3. złóż odwołanie lub ponowną reklamację – jeśli coś w Twojej sytuacji się zmieniło lub uważasz, że sprawa powinna zostać rozpatrzona przez osobę trzecią, złóż ponowną reklamację. We wniosku powinno być miejsce na wprowadzenie dodatkowych informacji. Odnieś się tam do przyczyn odmowy poprzedniego wniosku, wobec których masz wątpliwości lub chcesz je wyjaśnić; 
4. zgłoś sprawę do Rzecznika Finansowego – oferuje on bezpłatną pomoc prawną dla klientów banków. Może przeanalizować Twoją sprawę i wystąpić do banku w Twoim imieniu, czyli przeprowadzić tzw. interwencję. W skrajnych sytuacjach pomoże Ci również przygotować pozew sądowy przeciwko instytucji finansowej. 

Jeśli żadna z powyższych opcji nie przyniesie skutku, niestety nie pozostanie Ci zbyt wiele alternatywnych możliwości. Możesz w takim przypadku już tylko znaleźć prawnika specjalizującego się w pozwach cywilnych składanych przeciwko instytucjom finansowym. Pamiętaj, aby przedstawić mu pełną dokumentację sprawy i pełną korespondencję z bankiem. Na tej podstawie ekspert może doradzić Ci dalsze kroki i ustalić strategię postępowania. 

Czy da się odzyskać pieniądze skradzione z karty bankowej? 

Proces odzyskiwania pieniędzy skradzionych z karty płatniczej od banku działa dokładnie tak samo, jak w przypadku kradzieży bezpośrednio z bankowości internetowej. W tym przypadku istotne są te same przepisy prawa europejskiego, których muszą przestrzegać banki. Identyczne są również okoliczności zmniejszające szansę na zwrot środków, jeśli np. dobrowolnie podasz dane karty oszustowi, autoryzujesz ryzykowną transakcję lub nie zgłosisz żadnych problemów przez dłuższy czas. 

W przypadku kradzieży przy użyciu tego środka płatności pojawia się jednak dodatkowa szansa na zwrot środków. Jest to tzw. chargeback, czyli reklamacja realizowana nie przez bank, a przez organizację płatniczą. Zarówno karty Visa, jak i MasterCard, udostępniają takie rozwiązania swoim użytkownikom. Możesz z nich skorzystać, jeśli np.: 

• zapłacisz za usługę lub towar, ale ich nie otrzymasz, 
• realizowana transakcja nie będzie przez Ciebie autoryzowana, 
• po transakcji dowiesz się, że sprzedawca był oszustem. 

Skorzystanie z chargebacku wymaga szybkiego zgłoszenia ryzykownej sytuacji organizacji płatniczej. Zwykle możliwe jest to z poziomu aplikacji mobilnej banku lub w serwisie internetowym. Należy wskazać powód wniosku i okoliczności zajścia. W takiej sytuacji pieniądze są od razu blokowane, czyli nie docierają na rachunek bankowy oszusta (Ty jednak już też nie masz do nich dostępu, bo nie wracają automatycznie na Twoje konto). Jest to czas na to, aby eksperci rozpatrzyli Twój wniosek. Jeśli okaże się, że jest on słuszny, zwrócona Ci zostanie dokładnie taka suma, jaka została pobrana. 

Jak sprawdzić, kto wypłacił pieniądze z bankomatu?

Jako zwykły użytkownik praktycznie nie masz jak sprawdzić, kto wypłacił pieniądze z bankomatu, korzystając z Twojej karty. Takie dane są zastrzeżone i dostępne wyłącznie dla odpowiednich służb oraz instytucji, czyli konkretnego banku (lub właściciela bankomatu), policji i prokuratury (np. w toku prowadzonego śledztwa). 

Bankomaty zazwyczaj są objęte monitoringiem. Dotyczy to zarówno maszyn konkretnych banków, jak i firm finansowych, które z nimi współpracują (jak np. Euronet). Możesz zatem zgłosić oszustwo w banku, a następnie na policji. Dzięki analizie wyciągów z konta śledczy są w stanie ustalić, w której maszynie została użyta Twoja karta. Następnie – na podstawie czasu transakcji – mogą sprawdzić zapisy z monitoringu i ustalić wizerunek oszusta. 

Jako ofiara czy zwykły użytkownik prawdopodobnie nawet nie zostaniesz poinformowany o prowadzeniu tego typu działań operacyjnych. Pozostanie Ci zatem oczekiwanie na oficjalne informacje w Twojej sprawie.

Czy da się ubezpieczyć konto bankowe na wypadek kradzieży?

Banki raczej rzadko oferują ubezpieczenie kart płatniczych i rachunków od kradzieży w ramach podstawowej taryfy i standardowego konta użytkownika. Nie ma zresztą też przepisów, które wymuszałyby na instytucjach oferowanie tego typu rozwiązań. 

Jeśli natomiast bank ma je w swojej ofercie, to zwykle mają formę dodatkowo płatnych polis ubezpieczeniowych. Decydując się na nie, zwrócić uwagę przede wszystkim na: 

• koszt (zwykle w formie abonamentowej), 
• wysokość odszkodowania i kwotę, którą obejmują, 
• rodzaje transakcji wykonywanych przez oszustów, które są objęte ochroną, 
• metody działania oszustów, kwalifikujące Cię do odszkodowania,
• ewentualny udział własny w pokryciu części strat, 
• warunki i proces informowania o szkodzie. 

Ponadto zawsze bardzo uważnie sprawdzaj listę wyłączeń odpowiedzialności. W większości przypadków zarówno banki, jak i ubezpieczalnie, ustalają szereg zachowań, zdarzeń i okoliczności, których wystąpienie przyczynia się do odmowy wypłacenia odszkodowania. Im takich wyjątków jest więcej, tym gorzej dla Ciebie. Z drugiej strony jednak „kompleksowe” polisy są znacznie droższe. Warto zatem rozważyć, jaką kwotę miesięcznie jesteś w stanie wydawać, by taka ochrona rzeczywiście była dla Ciebie opłacalna. 

Ktoś zapłacił moją kartą przez internet, wypłacił pieniądze z bankomatu lub włamał się do bankowości elektronicznej – różne metody działania oszustów

Wraz z rozwojem bankowości elektronicznej i internetowej nowe metody działania wdrażają również oszuści. W zależności od strategii mogą oni czyhać nie tylko na fizyczne środki płatnicze, ale też dane logowania czy dane karty płatniczej. Wykorzystują do tego rozmaite rozwiązania, od luk technologicznych, przez manipulację, aż po niewiedzę oraz nieuwagę swoich ofiar. Ze względu na tę paletę opcji, należy zachować szczególną ostrożność, by nie paść ich ofiarą. 

Wśród często stosowanych praktyk oszustów, na które należy szczególnie uważać, wymienić warto m.in.: 

• phishing (wyłudzanie danych) – jedna z najczęściej stosowanych przez złodziei metod. Polega na wyłudzaniu danych za pomocą podszywania się pod instytucje państwowe, banki czy znane firmy. Może odbywać się przy użyciu rozmaitych sposobów kontaktu. W każdym przypadku ma natomiast na celu nakłonienie ofiary do wykonania określonych działań. Może być to podanie danych osobowych lub bankowych, ale też zalogowanie się na fałszywą stronę internetową czy pobranie zainfekowanego oprogramowania. Przybiera różne formy, jak np.:
  • vishing (voice phishing) – oszuści w tym przypadku dzwonią na telefon ofiary i podszywają się pod postać, której można zaufać (np. pracownika banku); 
  • smishing (SMS phishing) – ofiara otrzymuje od oszustów wiarygodnie wyglądającą wiadomość SMS, zawierającą niebezpieczne treści (np. linki do fałszywych stron internetowych); 
• malware (złośliwe oprogramowanie) – to sposób polegający na zainfekowaniu urządzenia ofiary niechcianym oprogramowaniem. Zależnie od typu mogą to być fałszywe aplikacje bankowe, rejestratory danych (np. pobierające dane logowania) czy inne programy służące np. do modyfikacji zleceń przelewów; 
• skimming – polega na instalacji nakładki kopiującej dane z paska magnetycznego karty na bankomacie lub terminalu płatniczym; 
• shimming – polega na umieszczeniu chipu wewnątrz czytnika kart, którego zadaniem jest przechwytywanie danych środków płatniczych; 
• fałszywe terminale i bankomaty – oszuści tworzą swoje sprzęty płatnicze lub różnego typu urządzenia zewnętrzne, podszywające się pod legalne wyposażenie operatorów. Przy ich pomocy kradną zarówno dane samych kart płatniczych, jak i numery PIN; 
• podszywanie się pod zaufane osoby – metod “na wnuczka”, „na policjanta”, “na znajomego” itp. z pewnością nikomu nie trzeba przedstawiać. To bardzo popularne sposoby polegające na wywieraniu presji na ofierze w taki sposób, by zgodziła się wykonać daną operację;
• podmianę numerów rachunków – oszustwo, na które powinni uważać szczególnie przedsiębiorcy. Złodzieje przechwytują e-maile z fakturami, następnie podmieniają na nich dane, wprowadzają swoje numery kont i czekają na przelewy od niczego nieświadomych ofiar; 
• fałszywe witryny – w internecie niestety nie brak stron internetowych, e-sklepów, brokerów i innych witryn oferujących różnego rodzaju promocje i okazje specjalne. Często służą wyłącznie do wyłudzania danych, nakłaniania do wykonywania niekorzystnych przelewów czy instalacji złośliwego oprogramowania. 

Oczywiście to tylko niektóre sposoby, a niestety oszuści bezustannie rozbudowują tę listę i poszukują nowych rozwiązań. Warto więc zachowywać czujność w przypadku wszelkich podejrzanych aktywności. Dzięki temu masz szansę uchronić się przed kradzieżą pieniędzy z konta i uniknąć konieczności ubiegania się w banku o zwrot środków.

Kilka słów o autorze

Patryk Korzec

redaktor

Copywriter i dziennikarz, absolwent Uniwersytetu Opolskiego oraz Warszawskiego. Doskonalił swój warsztat pisarski w ogólnopolskich redakcjach internetowych - zarówno newsowych, jak i tematycznych. Pasjonat świata inwestycji i finansów, prywatnie uwielbiający podróże, książki i relaks przy dobrym serialu.

Zobacz artykuły tego autora