Kluczowe informacje
Bank ma prawo do wypowiedzenia umowy kredytu, co może powodować duże problemy u kredytobiorcy.
Instytucje traktują to wyjście jako ostateczność i stosują je bardzo rzadko.
Wypowiedziana umowa kredytu może zostać przywrócona w wyniku reklamacji lub postępowania sądowego
Wypowiedzenie umowy kredytu – co oznacza?
To jednostronna czynność, która oznacza, że dana strona zmierza do zakończenia umowy przed terminem, który został w niej zawarty. Bank ma taką opcję na podstawie art. 75 Prawa bankowego. Przepisy regulują, w jakim przypadku jest to możliwe, a także ile wynosi termin wypowiedzenia. Jeśli do tego dojdzie, to szczególnie duży problem dla kredytobiorcy, ze względu na konieczność szybkiego zwrócenia uzyskanych pieniędzy.
Wypowiedzenie umowy kredytowej przez bank – kiedy jest możliwe?
Przeważnie dochodzi do tego w przypadku, gdy klient ma problemy finansowe i przestaje spłacać zobowiązanie zgodnie z harmonogramem. Wypowiedzenie kredytu przez bank może nastąpić w sytuacji gdy:
- Łamiesz zapisy zawarte w umowie, np. spłacasz zobowiązanie, z którego środki miały być przeznaczone na określony cel, ale zostały wykorzystane inaczej. Może tak być, np. przy kredycie hipotecznym na remont domu.
- Tracisz zdolność kredytową – nie jesteś w stanie dalej spłacać zobowiązania.
- Doszło do wprowadzenia banku w błąd – chodzi, np. o podanie fałszywych danych.
- Nie spłacasz rat kredytu zgodnie z harmonogramem.
- Istotnie spadła wartość zabezpieczenia kredytu hipotecznego.
Przeważnie dla banku wypowiedzenie umowy stanowi krok ostateczny. Instytucja próbuje różnymi krokami zmotywować klienta do działania, terminowego spłacania rat.
Bank ma prawo nie tylko zakończyć umowę. Inną opcją jest obniżenie kwoty przyznanego kredytu.
Ile wynosi termin wypowiedzenia kredytu?
Jest określony we wspomnianym art. 75 Prawa bankowego. Jeśli strony nie określiły w umowie dłuższego, to wynosi on 30 dni. W przypadku gdy kredytobiorca jest zagrożony upadłością – 7 dni. Jeśli przyczyną wypowiedzenia ma być utrata zdolności kredytowej lub zagrożenie upadłością, nie może do niego dojść, jeśli bank zgodzi się na realizację przez klienta programu naprawczego. Te same zasady obowiązują, jeśli chodzi o kredyty dla firm.
Jakie są konsekwencje wypowiedzenia umowy kredytu przez bank?
Jest to jednoznaczne z koniecznością natychmiastowego spłacenia całego zadłużenia. Przeważnie będzie to 30 dni, chyba że w umowie znalazł się inny termin. Gdy chodzi o kredyty gotówkowe na niewielką kwotę, możliwe, że klient banku poradzi sobie z takim obciążeniem finansowym. Gorzej sytuacja wygląda, kiedy to zobowiązanie hipoteczne. Jak podaje BIK, średnia wartość wnioskowanego kredytu mieszkaniowego w październiku 2023 roku wynosiła 421 tys. zł. Jeśli klient spłaca taką sumę i nagle musi oddać bankowi całą kwotę, to może dla niego oznaczać ogromne problemy.
Wypowiedzenie umowy kredytu hipotecznego – jak do tego nie dopuścić?
Jak zostało wspomniane, bank traktuje taki krok jako ostateczność. W zasadzie nie jest możliwe, żeby wypowiedział umowę kredytu ze względu na pojedyncze opóźnienia w spłacie. Klient musi powodować duże problemy, aby do tego doszło. Instytucja najpierw zaproponuje inne sposoby poradzenia sobie z trudną sytuacją. Przede wszystkim, jeśli pojawiają się u Ciebie problemy, powiadom o tym bank. W przypadku gdy zaczniesz mieć opóźnienia w płatnościach rat, instytucja sama będzie się z Tobą kontaktować i proponować sposoby na wyjście z kłopotów. Jeśli je zignorujesz, bank może nie widzieć innego sposobu niż wypowiedzenie umowy.
Zazwyczaj jednak najpierw rozpoczyna się windykacja. Bank lub firma zewnętrzna podejmują różne kroki zmierzające do uzyskania zapłaty. Jeśli będziesz rozmawiać z instytucją, może Ci zaproponować różne sposoby rozwiązania Twoich problemów. Jednym z nich jest wydłużenie okresu spłaty. To spowoduje, że całkowite koszty wzrosną, ale rata będzie niższa.
Jeśli jednak żadne działania nie przyniosą efektów, bank wyśle wezwanie do spłaty zadłużenia w terminie 14 dni. Dokument musi zawierać informację o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Jeśli skorzystasz z takiej opcji, unikniesz wypowiedzenia. W przypadku gdy tego nie zrobisz, dojdzie do tego z okresem wynoszącym przeważnie 30 dni, chyba że umowa przewiduje dłuższy.
Jeśli okaże się, że nie masz środków na spłatę, rozpocznie się windykacja, może dojść do procesu sądowego, zajęcia komorniczego.
Jak porozumieć się z bankiem po wypowiedzeniu umowy?
Przede wszystkim musisz reagować na otrzymywane wiadomości. Bankowi zależy, aby środki z zobowiązania spływały zgodnie z ustalonymi terminami. Skoro już doszło do wypowiedzenia, to warto zaproponować konkretne warunki zwrotu pieniędzy. Nie jest powiedziane, że bank je zaakceptuje – wszystko zależy od danego przypadku, zachowania klienta, i tego jak duże problemy miała z nim instytucja.
W razie wypowiedzenia możesz złożyć reklamację. Dobrze, jeśli sprawie przyjrzy się prawnik, który sprawdzi, czy bank nie popełnił błędów. Co się stanie, jeśli ta reklamacja zostanie zaakceptowana?
Czy można cofnąć wypowiedzenie umowy przez bank?
W przypadku gdy wspomniana reklamacja zostanie zaakceptowana, jest to jednoznaczne z dalszym obowiązywaniem umowy. Wracają wcześniejsze zasady. Przywrócenie wypowiedzianej umowy kredytowej jest możliwe nawet w przypadku odrzucenia reklamacji. Wtedy jednak dopiero po postępowaniu sądowym, o ile oczywiście sąd oceni, że bank nie miał podstaw do tego wypowiedzenia albo zrobił to niezgodnie z prawem.
Ile czasu od wypowiedzenia umowy do komornika?
To potrwa – i to długo. Nie będą to tygodnie, ale miesiące, a nawet lata. Kilka miesięcy zajmuje sama windykacja, kiedy bank próbuje odzyskać środki bez kierowania sprawy do sądu. Najpierw instytucja będzie próbowała uzyskać nakaz zapłaty w e-Sądzie. To trwa przeciętnie kilka miesięcy, a po jego wydaniu, możesz zgłosić sprzeciw. Wtedy sprawa będzie rozpatrywana przez tradycyjny sąd. W zależności od tego, w którym sądzie rejonowym będzie prowadzona, to zajmie nawet kilkanaście miesięcy. W praktyce czas od wypowiedzenia do zajęcia komorniczego może wynieść nawet kilka lat.
Oczywiście, najlepszą drogą jest szukanie porozumienia z bankiem. Jeśli dojdzie do tych wszystkich etapów, to znajdziesz się w trudnej sytuacji. Zadłużenie i tak trzeba będzie spłacić. Będziesz mieć negatywne wpisy w bazach dłużników. Koszty zwiększą się o odsetki i wydatki związane z windykacją.
Wypowiedzenie umowy kredytowej przez kredytobiorcę
Zgodnie z art. 75a ust. 2 Prawa bankowego, jeśli termin spłaty kredytu jest dłuższy niż rok, klient może wypowiedzieć umowę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu. W praktyce oznacza to jednak konieczność spłaty całego zobowiązania.
Kredytobiorca ma także prawo do odstąpienia od umowy. Może to zrobić w terminie 14 dni od jej zawarcia i nie musi podawać przyczyny. Nie poniesie z tego tytułu żadnych kosztów. Musi tylko dotrzymać tego terminu. Ale to także oznacza konieczność zwrotu otrzymanych środków.
